Wettelijke kantjes & regelgeving

• Nieuwe wetgeving rond bekwame helper en toedienen medicatie! (feb 2024) In sommige situaties mag je vanaf feb 2024 wél medicatie toedienen aan een kind. Een vrijwilliger kan het statuut 'bekwame helper' halen en, via het zorgplan en mét ondersteuning van een medisch professional, zo bepaalde verpleegkundige handelingen uitvoeren. 
• Registreer je werking bij de Vlaamse Overheid voor terugbetaling ouders De Vlaamse Overheid en de vzw Sociale Dienst moedigen hun werknemers aan om hun kinderen in de vakantieperiodes deel te laten nemen aan speelpleinwerking en andere activiteiten. Hiervoor voorzien ze een financiële tussenkomst voor hun werknemers, op voorwaarde dat de speelpleinwerkingen en andere initiatieven bij hen geregistreerd zijn.
• Goed nieuws rond de hervorming patrimoniumtaks vzw’s (22/01/2024) Voor kleine vzw’s is het overbodige papierlast en grote vzw’s worden door de hervorming volgens ons onterecht extra belast. Daarom stonden we op de barricade én met succes. Valt je VZW onder de vrijstelling van de btw (art 44§2,2°van het btw-wetboek) – dan ben je sinds 01/01/2024 als jeugdwerkorganisatie gedeeltelijk vrijgesteld van deze taks. 
• Maximale forfaitaire onkostenvergoeding 2023 (02/02/2023)
• Uittreksel strafregister vanaf 01/02/2023 verplicht voor meerderjarigen met contract. Vanaf 1/2/23 moet iedereen die structureel in contact komt met minderjarigen een uittreksel uit het strafregister voorleggen. Vrijwilligers in het jeugdwerk hoeven dit niet te doen. Iedereen met een arbeidsovereenkomst wel.
• Meer lezen ... 
• De verplichting tot digitalisering van de fiscale attesten vervalt voor het jaar 2022! (17/02/2023): Het loopt niet vlot met het digitaliseren van de aangifte. Samen met onze partners trokken we aan de alarmbel. De overheid verlegt daardoor de deadline voor de verplichting tot digitalisatie van de fiscale attesten met 1 jaar. 
  Meer lezen ...
• Verplichting 'Attest Goed gedrag en zeden' - uitzondering vrijwilligers (06/12/2022)
• Bedrijfsvoorheffing 'monitorenstatuut' zorgt voor problemen (26/04/2022)
• Verlengen tijdelijke maatregelen kadervorming (07/04/2022)
• Nieuwe regels rond fiscale attesten in voegen (27/01/2021)
• Groeipakket en 25-dagenregel (15/06/2021) 
• Verhoging leeftijd en uitbetaling bij fiscale attesten (06/01/21)  
• Statuut onbelastbaar bijverdienen = volledig geschrapt (23/04/2020) 
• Geldt de nieuwe wet op wegwerpbekers ook voor speelpleinwerk? (19/02/2020)
• Sabam en Billijke vergoeding voortaan via één platform (27/01/2020) 
• Is je speelplein een VZW? Vul dan het UBO-register in. (06/08/19)
• Nieuw decreet kinderopvang goedgekeurd (30/04/19) 
• Nieuwe gratis vrijwilligersverzekering (01/04/19)
• Aangifte rechtspersonenbelasting voor vzw tegen 27/09? (05/09/18)
• Medisch attest nodig voor animatoren i.f.v. eten? (02/07/18)
• Is je speelplein goed verzekerd? (27/06/17)
• Vernieuwd standaardformulier mutualiteit rond terugbetaling deelname (03/04/17)
• Uittreksel uit het strafregister - Bewijs goed gedrag en zeden (07/11/2016)
• Onroerende voorheffing: dien nu je bezwaarschrift in (30/08/16)
• Studentenarbeid naar 475 uren. (14/06/16)

Vrijwilligerswetgeving 

Werknemers op het speelplein

Vergoedingen van animatoren

Verplichte informatienota voor vrijwilligers (modelattest)

Uittreksel strafregister 

Minimumleeftijd van animatoren

Fiscale attesten

Er zijn heel wat soorten verzekeringen: een aantal zijn verplicht, een aantal aanbevolen en een aantal facultatief.

Je bent voor je begeleiding sowieso verplicht om een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid te hebben (verplicht door de nieuwe vrijwilligerswetgeving) als je met vrijwilligers werkt.  Een verzekering lichamelijke ongevallen is sterk aan te bevelen! 

Werk je met jobstudenten dan ben je verplicht om een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid en lichamelijke ongevallen af te sluiten.  

Rond verzekering van kinderen wordt niks bepaald, maar hopelijk heeft elke werking een verzekering voor lichamelijke ongevallen en burgerlijke aansprakelijkheid.  

Een gouden tip: Maak zeker eens een afspraak met je verzekeringsagent of de bevoegde diensten om goed te weten waarvoor je al dan niet gedekt bent door de verzekeringen.

Een overzicht:

VZW-wetgeving

Feitelijke vereniging

In Vlaanderen zijn er een groot aantal particuliere speelpleinen. Veel van hen krijgen subsidies van hun stad of gemeente. Zij leveren knap werk in onderling overleg of verregaande samenwerking met de jeugdambtenaren. Het “gemeentedecreet” stelt dat steden en gemeenten inspraak moeten krijgen in ‘verenigingen met een opdracht van gemeentelijk belang’. Op welke manieren dit kan gebeuren lees je in deze infofiche.

1. Waarover gaat het precies?
2. Een bewuste keuze
3. De verschillende statuten uitgelegd
4. FAQ
5. De visie van de VDS

Download deze infofiche 

Veilig op stap

Met kinderen naar het buitenland

Ga je met kinderen op uitstap naar het buitenland (bv. Efteling) , heb je best ook een schriftelijke toestemming van de ouders, zeker als ze jonger zijn dan 12 jaar. Officiële documenten heb je daar niet direct voor, een handgeschreven briefje is voldoende. Al bestaat er nu ook de Kids-id. Dit is een elektronische identiteitskaart voor kinderen van 0 tot 12 jaar. In sommige landen is de schriftelijke toestemming alleen, niet meer voldoende en moet je (ook) de Kids-id voorleggen. Best op voorhand informeren dus! 

Meer info vind je hier.

Sinds 01-10-2006 is het nieuwe KB op de Ambulante Activiteiten van kracht: jeugdwerkinitiatieven die erkend zijn door een openbaar bestuur (gemeente, provincie, Vlaanderen) worden vrijgesteld van alle administratieve verplichtingen als zij deur aan deur willen verkopen. Opgelet: je kan dit slechts enkele keren per jaar doen en moet dan als jeugdwerker herkenbaar zijn, de voedselveiligheid respecteren en mag niet verkopen voor commerciële doeleinden. 

Ook ruiltochten vallen onder deze regelgeving, gemeenten kunnen in hun politiereglement opnemen dat die niet toegelaten zijn in de gemeente. Dus eerst navraag doen bij de politie alvorens op ruiltocht te gaan!

Dankzij de moderne technologie is het erg makkelijk geworden om films te projecteren. Op het speelplein wordt wel eens van de gelegenheid gebruik gemaakt om een film te tonen in de tv-hoek. Het vertonen van films mag echter niet zomaar, het is aan een aantal regels gebonden.

Je mag alleen maar films vertonen als je hiervoor een vergunning hebt. Deze vergunning moet je aanvragen bij Bevrijdingsfilms. Dit is de enige instantie die deze vergunning verstrekt.

Voor vertoningen van minder dan 4 keer per jaar is het mogelijk om een bedrijf of instantie in te schakelen die over een vertoningsvergunning beschikt of om een éénmalige toestemming aan te vragen bij Bevrijdingsfilms als je wel over het materiaal beschikt om films te vertonen (kostprijs: 12,50 euro).  Ook al bied je de film gratis aan, je moet toch minstens toestemming hebben.  

Voor vertoningen van meer dan 4 keer per jaar ben je verplicht een vergunning aan te vragen bij Bevrijdingsfilms. Je hebt daarnaast de mogelijkheid om een vertoningsplan in te dienen.  

Niets zo leuk om tijdens zonnige dagen te spelen met en in water. Spelen MET water vormt nooit een probleem, maar als je wil gaan spelen IN water, dan duikt de VLAREM-wetgeving op. De uitgebreide reglementering vind je hier. 

Goed nieuws  echter: de tijdelijke zwembadjes vallen niet meer onder de VLAREM-wetgeving. Eind 2009 besliste de Vlaamse regering dat de wetgeving voor dit soort zwembaden verandert. Enkel de zwembaden die bestaan uit een vaste constructie, vallen onder de wetgeving, ook al gaat het over een plonsbad van enkele tientallen centimeter diep.

Uiteraard blijft het belangrijk dat ook wie een tijdelijk zwembadje inricht voor kinderen, oog blijft houden voor hygiëne en onderhoud. De VDS adviseert om vooral je gezond verstand te gebruiken, het kleinschalig te houden en dagelijks het water te verversen.

De laatste jaren steeg het aantal (beschermde) natuurreservaten. Uiteraard speel je beter niet op plekken met een hoge ecologische waarde, maar sommige locaties kunnen best wel wat spelende kinderen verdragen. De Vlaamse wetgever kwam gelukkig ook tot dat besef: de eigenaar/beheerder van een natuurreservaat kan nu ook recreatief en educatief medegebruik opnemen in het beheerplan van een natuurreservaat. Dit kan een zone zijn waar je (natuurvriendelijk) kunt spelen of waar je speelplein een activiteit kan doen. Is er geen ‘speelzone’ opgenomen in het beheerplan (of is er niet eens een beheerplan), dan kun je nog altijd toestemming vragen aan de beheerder voor een bepaalde activiteit.

Meer lezen ...

Op het speelplein gebeurt het soms  dat ouders van speelpleinkinderen en animatoren worden ingeschakeld om met hun eigen wagen het vervoer te doen naar het zwembad, uitstap …  

Sinds 01/09/06 is het verplicht kinderen tot 1,35 m met de auto te vervoeren in een kinderzitje. Enkel ‘incidenteel vervoer over korte afstand’ krijgt een uitzondering: bvb animatoren of ouders die (andere dan hun eigen) kinderen eens naar het zwembad voeren. Zij moeten dan wel een autogordel dragen. Het is niet meer ‘incidenteel’ als dat elke week gebeurt of als ouders dagelijks hun (en andere) kinderen naar het speelplein brengen.

Een ingewikkelde regelgeving maakt het zeer moeilijk om met een eigen bus (bvb van de gemeenteschool) op regelmatige basis uitstappen te doen met de kinderen, zeker als je daar een (extra) vergoeding voor vraagt. De beste tip die we kunnen geven, is om dergelijke uitstappen (met eigen bus) slechts occasioneel te doen en er niks extra voor te vragen. Wil je toch alle nodige vergunningen aanvragen, kan je hier terecht. 

Kan een animator die een rijbewijs heeft kinderen met een bus vervoeren of moet hij medisch gekeurd zijn?

Vanuit de Vlaamse regering is er geen éénduidig antwoord hieromtrent. Volgens de ingewikkelde regelgeving van hierboven blijkt dat een gemeente zelf bevoegd is om dit te regelen. Als gemeente dien je dus zelf na te gaan welke regels je hieromtrent gemaakt hebt. De regering zelf legt geen regels op. 

Enkele jaren terug verscheen het KB op de actieve ontspanningsevenementen in het Belgisch Staatsblad, een strenge reglementering voor commerciële ontspanningsactiviteiten: muurklimmen, kajakken, zweefvliegen, e.d. Die wet verplicht organisatoren van een ‘actief ontspanningsevenement’ tot risicoanalyse en preventiemaatregelen. Dankzij een wetswijziging moeten jeugdwerkinitiatieven, erkend door de overheid, niet voldoen aan die regel (opgepast: niet automatisch voor een jeugddienst). Alle ruimte dus voor avontuurlijkheid! Je moet natuurlijk wel de veiligheid blijven garanderen.  

Vrijstelling onroerende voorheffing

Publiciteitsborden/speelpleinwegwijzers langs de openbare weg

Elk speelterrein is sedert 2003 onderworpen aan 2 KB’s die de speelveiligheid nastreven. Dit betekent dat al je speeltoestellen ondertussen een code kregen, dat je een risicoanalyse deed en dat er geregeld controle op speeltoestellen en -terrein is. Je dient daarvoor ook een logboek bij te houden. Bij de VDS kun je het ‘Handboek Veiligheid van Speelterreinen’ uitlenen om o.a. zelf een risicoanalyse te doen of om je speelterrein te testen.

Alle regelgeving staat hier verzameld. 

Bij Speelom vzw kan je vorming volgen over de veiligheid van speelterreinen en speeltoestellen om de speelwaarde en de veiligheid van speelomgevingen te bevorderen. 

Omdat we af en toe horen van al te ijverige inspecteurs, willen we je vragen ons op de hoogte te houden. Als je inspectie krijgt, mail ons dan het inspectieverslag. Zo kunnen we op landelijk vlak proberen om de ‘speelterreinpolitie’ op het juiste spoor te houden. Want de VDS wil bewaken dat speelterreinen avontuurlijk kunnen blijven! 

Wanneer je gebruik maakt van verplaatsbare doelen moet je aan een aantal eisen voldoen (vallen onder de regelgeving voor speeltoestellen). 

Deze eisen hebben vooral te maken met het vastzetten van de doelen, zodat er geen ongelukken kunnen gebeuren. Daarbij kun je gebruik maken van verschillende soorten ankers. Ook de doelen zelf moeten aan een aantal eisen voldoen. Dit is echter de verantwoordelijkheid van de leverancier van de doelen.

Je hebt meldingsplicht: bij een ernstig ongeval of incident – iemand krijgt bijvoorbeeld een doel op zijn hoofd of raakt bekneld – moet je dat zo spoedig mogelijk melden bij het Ministerie van Economische Zaken, Afdeling Veiligheid.

Een ernstig incident is een incident dat aanleiding geeft tot of zou kunnen geven tot een ernstig ongeval. Een ernstig ongeval is een dodelijk ongeval of een ongeval dat een blijvend letsel veroorzaakt of zou kunnen veroorzaken.

Het decreet buitenschoolse activiteiten

Privacy - GDPR

Muziek op het speelplein 
Ieder speelplein zet regelmatig muziek op. Soms is dat gewoon om een dood moment op te leuken, als verzamellied, op een animatorenactiviteit of zelfs op een echte speelpleinfuif.

Maar hoe zit dat nu met het betalen van auteursrechten? Mag je muziek zomaar kopiëren? En wat verstaan we nu onder ‘kindvriendelijke muziek’?

• SABAM en Billijke vergoeding
• CD’s kopiëren
• Muziek downloaden
• Muziek Streamen
• Kindvriendelijke muziek

Lees er alles over...

Er zijn omstandigheden te bedenken waarbij speelpleinen niet alle kinderen die naar de werking willen komen kan ontvangen. De draagkracht van de werking wordt overschreden, individuele gedragingen maken dat je als speelplein bepaalde kinderen moeilijk kan ontvangen… Het is dan ook een ingrijpende beslissing om een of meerdere kinderen niet op het speelplein toe te laten.

Lees er alles over...

Vanaf 1 juli 2022 zijn alle ondernemingen verplicht om hun particuliere klanten  ten minste één elektronisch betaalmiddel aan te bieden. Daarnaast moet de klant uiteraard nog steeds met cash kunnen betalen. 

De verplichting houdt in dat alle speelplein- en vakantiewerkingen, of ze nu gemeentelijk of particulier zijn, verplicht zijn om ook een elektronisch betaalmiddel aan te bieden. De verplichting geldt enkel op het aanbieden van zo'n elektronisch betaalmiddel. Ouders zijn dus niet verplicht om hier ook gebruik van te maken. Is je werking gratis, dien je dit uiteraard niet aan te bieden.   

Het gaat hierbij niet enkel om betaalterminals zoals Bancontact. Zo zijn contactloze betalingen via smartphone of smartwatch zoals Payconiq of Apple Pay ook een mogelijkheid, net als een betaling via overschrijving.

In zowat alle Vlaamse gemeenten bestaan systemen om een tegemoetkoming te voorzien voor jongeren die deelnemen aan kadervorming. De ene gemeente is echter de andere niet, en de gemeentelijke reglementen kennen een grote verscheidenheid aan voorwaarden, procedures, doelgroepen, percentages, enzovoort. Deze infofiche geeft een overzicht van verschillende mogelijkheden:

• Om het doelpubliek af te bakenen
• De hoogte van het subsidiebedrag te bepalen
• De timing van de terugbetaling
• Aard van de vorming die in aanmerking komt

Ben je eerder op zoek naar hoe het zit in je eigen gemeente? Ontdek het hier.

Download deze infofiche

In orde met de voedselveiligheid?

Geluidsoverlast door spelende kinderen

Feesten en fuiven

Sinds 1 januari 2006 mag je niet meer roken in gesloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn: alle plaatsen waarvan de toegang niet beperkt is tot de gezinssfeer. Op het speelplein moet je dus het rookverbod binnen (doen) naleven, ook in het animatorenlokaal. De bevoegde inspectiedienst blijft dan soms wel informeren en sensibiliseren, maar kan toch tot proces-verbaal overgaan als blijkt dat er nog gerookt wordt (asbakken binnen, geen rookverbodstekens …). Als je asbakken in je materiaallokaal opslaat voor ander gebruik, maak dan bij een eventuele controle duidelijk dat die gebruikt worden in een andere functie (bvb bij het knutselen).