Onderzoek en cijfers
Sinds 1985 schotelt de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) om de 5 jaar alle speelpleinen in Vlaanderen en Brussel een uitgebreide vragenlijst voor. Daarnaast wordt er in de sector en door studenten op regelmatige basis onderzoek gedaan over speelpleinwerk en spelen.
Staat van de jeugd in Vlaanderen (2024)
In opdracht van de Vlaamse minister van Jeugd brachten de onderzoekers het afgelopen jaar de zogenaamde ‘staat van de jeugd’ in kaart. Het is een vijfjaarlijkse grootschalige bevraging naar de levensomstandigheden, leefwereld en activiteiten van jongeren in Vlaanderen en Brussel.
De resultaten bieden een schat aan recent en toegankelijk cijfermateriaal over het leven van jongeren en vormt dan ook een inspiratiebron voor al wie over jongeren denkt, met jongeren werkt of zijn kennis over de jeugd in (grootstedelijk) Vlaanderen en Brussel wil verruimen.
Alles is verwerkt in een lijvig boek van meer dan 400 bladzijden.
De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk was aanwezig bij de lancering.
Bekijk hier onze samenvatting.
Vijfjaarlijkse speelpleinenquête (2022)
Onze collega's aan het woord!
We lieten enkele van onze collega's de resultaten van de vijfjaarlijkse speelpleinenquëte (2022) bekijken vanuit hun unieke positie in de organisatie.
Ze kregen enkele vragen voorgeschoteld om hen richting te geven in hun kijk op de resultaten. Ze gingen ermee aan de slag en brachten elk hun uniek verhaal naar voren.
Het resultaat daarvan lees je hier.
De impact van corona op de speelpleinzomer? (2020)
In 2020 was het de bedoeling om opnieuw een grootschalige vijfjaarlijkse speelpleinenquête te houden. Gezien de atypsiche coronazomer besloot de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk om die bevraging een jaartje uit te stellen, maar 2 kortere enquêtes te houden bij alle speelpleinverantwoordelijken:
- Aan de vooravond van een nieuwe speelpleinzomer (juni) over de ingeschatte impact van corona op speelpleinwerk.
"Vandaag kunnen we kinderen, jongeren en ouders geruststellen: op een uitzondering na starten alle speelpleinwerkingen op. Er ligt nog wat werk op de plank, maar speelpleinwerk blijft speelpleinwerk en is bijna klaar voor een veilige en bovenal speelse zomervakantie! (Bekijk het volledige rapport)
- Aan het einde van coronazomer (september) over de effectieve impact van corona op speelpleinwerk.
"Met de nuance dat het over (bijna) 100 speelpleinwerkingen gaat, wel tamelijk evenwichtig: een forse daling in aantal kinderen, wegvallen van tienerwerkingen en het uiteindelijk zeer goed doorkomen van de zomer." (Bekijk het volledige rapport)
Resultaten van het Grote Buitenspeelonderzoek (2020)
In 35 jaar gaat het buitenspelen in de publieke ruimte sterk achteruit. De wijk waar je toevallig woont maakt een enorm verschil voor de kansen die kinderen hebben om buiten te spelen. Via Goe Gespeeld! en samen met onze collega's van Kind & Samenleving pleiten we als VDS voor meer aandacht voor slim ingeplante, gevarieerde speelruimte en een positief speelklimaat! Werk aan de winkel.
Bekijk het filmpje met de resultaten.
Download hier het volledige onderzoeksrapport!
De balans van 1 maand speelpleinwerk 2018
Nu de zomervakantie halfweg is, maakt de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw een korte balans op van de eerste speelpleinweken. 175 speelpleinorganisatoren (=40%), verspreid over Vlaanderen en Brussel, vulden onze tussentijdse bevraging in. Daarin polsten we naar het totaal aantal kinderen en in welke mate het speelpleinwerk kon rekenen op voldoende animatoren. We gingen na in welke mate de Dag van de Animator een succes was en het warme weer een invloed had op de werking. De eerste cijfers…
KINDEREN SPELEN DRAMATISCH MINDER BUITEN
In april 2018 stelde Jantje Beton (NL) de resultaten voor van haar 'buitenspeel-onderzoek'. Dat toont dat er dramatisch minder buiten wordt gespeeld. Grote generatieverschillen in spelen zijn duidelijk zichtbaar. Daar waar (groot)ouders vroeger massaal naar buiten gingen, spelen kinderen nu binnen. In vergelijking met 2013 is het aantal kinderen dat elke dag buiten speelt in de buurt gedaald van 20% naar 14%! De laatste Vlaamse resultaten over buiten spelen dateren van 2008. Toen was de conclusie – op 25 jaar tijd – een halvering van het buitenspelen in het publieke domein.
Onderzoek Buitenspelen 2018 (NL)
Onderzoek Buitenspelen 2013 (NL)
Onderzoek Buitenspelen 2008 (VL) - uitgebreid | samenvatting
Onderzoek Buitenspelen 2019 (VL) - in ontwikkeling door Kind en Samenleving
Op 5 jaar tijd is het aantal kinderen dat elke dag buiten speelt in de buurt gedaald van 20% naar 14%!
Ouders willen betere combinatie van opvang en vrije tijd
BrusselUit (2018) een grote bevraging van ouders, kinderen en sleutelfiguren (1.200 mensen in totaal) door onderzoekers van de Artesis Plantijn Hogeschool, in samenwerking met de jeugddienst van Gent, kwamen twee knelpunten naar voren. 'In de laatste week van augustus zijn de meeste gezinnen terug uit vakantie en moeten de ouders al opnieuw aan het werk'. Ouders klagen erover dat hun kinderen tijdens de laatste week van het schooljaar maar wat rondhangen.
Lees het volledige artikel
De Gezinsbond bevraagt ouders rond vakantieopvang
43,6% van de ouders gebruikt speelpleinwerk als opvang.
Dat is één van de cijfers die de studiedienst van de Gezinsbond lanceert (mei 2017) in het dossier 'over vakantieopvang'. Om te weten welke behoeftes aan vakantieopvang gezinnen momenteel hebben en de knelpunten te achterhalen, bevroegen ze eind januari-begin februari 2017 ouders met minstens één kind tussen 2,5 en 14 jaar oud over hoe zij de planning van de vakantieopvang ervaren. De bevraging verliep via de ledenbrief, website en Facebook. Er vallen ook voor het speelpleinwerk veel tips uit te halen en zaken ter verbetering.
Wetenschappelijk onderzoek naar het belang van spelen
In februari 2017 publiceerde het wetenschappelijk tijdschrift EOS Psyche & Brein een mooi artikel over het belang van spelen gestaafd door wetenschappelijk experiment bij ratten. "De toename van depressies, angststoornissen en verslavingen valt, toevallig of niet, samen met een daling aan vrij spel. Talloze nieuwe inzichten wijzen erop dat spelen - en dan vooral het vrij spel - cruciaal is voor de motorisch, cognitieve en sociale ontwikkeling." Speelpleinwerk komt aan bod vanwege de grote vrijheid eigen aan de werkvorm impliceert.
Lees het volledige artikel.
Het grote speelpleinonderzoek (2014)
In opdracht van de Vlaamse Overheid deed Kind & Samenleving in 2014-2015 een bevraging bij 316 speelpleinorganisatoren (van de 484) en bestudeerde zij ter plaatse de beleving van kinderen op 11 werkingen. Het onderzoek maakt deel uit van een reeks waarin de jeugdwerksector in zijn totaliteit onder de loep genomen werd.
Belangrijke vragen die aan bod kwamen: hoe beleven en waarderen kinderen het speelpleinwerk? Hoe kijken ze naar de hen aangeboden begeleiding, werkvormen en speelkansen? Wat zien zij als sterktes en mogelijke verbeterpunten?
Bekijk het volledige speelpleinonderzoek
of lees de korte samenvatting.
Het is fijn om vast te stellen dat de Vlaamse Overheid investeert in onderzoek dat zich uitsluitend richt op speelpleinwerk. Ze benadrukt daarmee het belang van en de waardering voor speelpleinwerk.
Ouders bevraagd over jeugdwerk (2015)
"Ouders zijn tevreden over jeugdwerk (joepie!), maar willen graag meer feedback over hoe hun kind zich voelt en wat er gebeurt op de werking, zeker bij speelpleinwerk."
1 op de 4 kinderen in Vlaanderen neemt deel aan een of andere vorm van jeugdwerk. Dat kan bij een klassieke jeugdbeweging zijn, een vakantiekamp, speelpleinwerking of een specifieke doelgroepwerking. Op vraag van Vlaams minister Sven Gatz gingen onderzoekers van het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen en van de KU Leuven na wat de ervaringen en de verwachtingen van ouders hierbij zijn.
Bekijk het onderzoeksrapport
Lees de infofiche "Speelplein door de bril van ouders" die de resultaten samenvat.
Vrije tijd van kinderen met een handicap (2015)
Kinderen en jongeren met een beperking vinden moeilijk aansluiting bij het bestaande vrijetijds- en jeugdwerkaanbod (speelpleinen, jeugdbewegingen, jeugdhuizen, …). In hun zoektocht naar geschikte activiteiten botsen ze vaak op allerlei obstakels.
Onderzoekers van de Artesis Plantijn Hogeschool interviewden in 2015 meer dan 100 kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar met diverse beperkingen. Ook bijna 500 ouders van deze kinderen en jongeren en ruim 200 vrijetijdsbegeleiders en jeugdwerkers namen via diverse bevragingen deel.
Bekijk het onderzoeksrapport
Lees de belangrijkste conclusies