Particuliere speelpleinen onder druk

30% van de speelpleinwerkingen draaien 100% op vrijwilligers. Alles dat impact heeft op speelpleinwerk, voelen deze werkingen des te harder. Hoe zorgen we ervoor dat ze kunnen blijven bestaan?

Particuliere werkingen worden van A tot Z getrokken door jongeren. Ze nemen in hun eigen vrije tijd engagement op om op het speelplein te staan of doorheen het jaar de werking mee vormgeven.

Dat cijfer daalt traag, maar gestaag. Meer en meer particuliere werkingen gooien de handdoek in de ring om verschillende redenen. De druk op zo’n werking neemt enorm toe. Ze draaien volledig op vrijwilligers. Ook zij hebben zich door de COVID-pandemie moeten sleuren, zien hun rekeningen alleen maar oplopen, merken het steeds groter wordende aanbod op gemeentelijk niveau en voelen de impact van het veranderend engagement van jongeren. En dat vaak sterker dan een gemiddeld gemeentelijk georganiseerd speelplein.

Kortom, alle prioriteiten die we naar voren schuiven, gelden spelen minstens evenzeer bij particuliere werkingen. Deze werkingen verdienen dan ook minstens evenveel aandacht vanuit het lokale bestuur.

Vijf voor twaalf

Soms luiden particuliere werkingen zelf de alarmbel, maar even vaak krijgen we als koepel een ongeruste telefoon vanwege het lokale gemeentebestuur. Onze intentie is om altijd eerst te kijken naar hoe we de werking kunnen ondersteunen en versterken om de moeilijkheden zelf op te vangen, al dan niet met extra ondersteuning vanuit een lokaal bestuur. Maar wat als het met de nodige ondersteuning nog niet lukt?

We merken dat particuliere speelpleinwerkingen die het moeilijk hebben door gemeenten worden overgenomen of dat de gemeenten ze opnieuw uitbesteden. Het laagdrempelig karakter van speelpleinwerking steekt vaak af tegen dure commerciële activiteiten en is vaak te waardevol om zomaar op te doeken.

Op zich maakt het ons niet uit of de organisatie in handen is van een gemeente, een commerciële organisatie, vzw of particulier… Het gaat, zoals altijd, vooral over de manier waarop speelpleinwerk wordt georganiseerd. We vinden het belangrijk dat een gemeente die een speelpleinwerking organiseert dat doet vanuit een doordachte visie en wanneer ze de werking uitbesteedt in zee gaat met een partner die volgens die visie de werking organiseert.

Onze prioriteiten

Neem ook een kijkje bij onze andere prioriteiten:

Speelpleinwerk binnen het vrijetijdsaanbod
Jeugdwerk vs. jeugdwelzijnswerk
Veranderend engagement van jongeren
Vorming van animatoren
Regulitis
Financiële druk
Particuliere speelpleinen onder druk

Naar het overzicht

Leer ze kennen

Ga eens langs, vraag waar ze mee zitten en waarin jullie hen kunnen ondersteunen. Particuliere speelpleinwerkingen draaien al jaren op zichzelf. Zorg er dus voor dat je steun oprecht en gewenst is en bekijk met welke ondersteuning ze écht iets zijn.

Binnen dit en 10 jaar bestaan er geen particuliere speelpleinwerkingen meer, tenzij ze erg goed worden ondersteund door een lokaal bestuur. Het is 5 voor 12

Lokale politiekers kunnen hier een positieve impact op hebben

Als lokaal bestuur kan je enorm inzetten op het ondersteunen van zo’n particuliere werking. We gaven je tijdens de vorige prioriteiten al heel wat tips mee; een groot deel daarvan zijn dus ook toepasbaar op particuliere werkingen.

Maak subsidiedossiers zo eenvoudig mogelijk en de verantwoordingslast zo laag mogelijk. Voorzie een basissubsidie waar een werking iets aan heeft. Extra inzetten op bepaalde thematieken kan, maar laat dit optioneel zijn.
Investeer in een inschrijfsysteem waarop ze gratis/goedkoop kunnen intekenen. Bekijk samen wat de noden van de werking én hun doelgroep zijn.
Biedt ondersteuning bij het opmaken en de verzending van fiscale attesten.
Breng verzekering (samen) in orde.
Zet in op structureel overleg met de gemeente en tussen werkingen onderling.
Bekijk hoe je kan ondersteunen bij de zoektocht naar (hoofd)animatoren.
Ondersteun hen indien er problemen rond de werking optreden; klachten van ouders, problemen met de buurt ... Biedt ondersteuning bij crisiscommunicatie.
Maak mee promo voor de werking.
Investeer in (kader)vorming, (proces)begeleiding en een audit met verbeterkansen voor de werking.
Ondersteun hen met gemeentepersoneel (of extra studentenjobs) voor administratieve, logistieke ondersteuning, coaching en aansturing tijdens de werking of bij het opzetten en afbreken.
Voorzie ondersteuning rond vzw-aangelegenheden.
Geef beroepskrachten op de jeugddienst voldoende tijd om particuliere werkingen te ondersteunen.

Voorbeeld uit de praktijk

Het gemeentebestuur van Oudsbergen verdubbelde eind 2023 de maximale subsidie voor speelpleinwerkingen van 1.100 tot 2.200 euro per jaar. Op die manier zorgen ze ervoor dat de particuliere speelpleinwerking Mallemolen hun animatoren een even grote vrijwilligersvergoeding kan geven als de gemeentelijke speelpleinwerking Deugniet.

“Speelpleinwerking Mallemolen is een bloeiende werking die tijdens de zomervakantie instaat voor de opvang van veel kinderen en jongeren in Wijshagen. We merken dat dit aantal jaar na jaar stijgt, met dit jaar een hoogtepunt van 147 kinderen op één dag”, zegt An Knoops, schepen van kinderen en jongeren.

“Vrijwilligers vinden om dit aantal kinderen op te vangen daarentegen wordt voor hen steeds moeilijker. Ze willen graag hogere vrijwilligersvergoedingen uitbetalen om meer begeleiders te kunnen aantrekken”, vertelt An Knoops.

_{De Internetgazet - 28/11/'23
Het Belang van Limburg - 29/11/'23}