Speelpleinwerk: een sterk merk!

Spelen is het doel op zich, geen middel. 
De basisfunctie van een speelpleinwerking is spelen. 
Spelen om te spelen!

Er hoeft op het speelplein niet gespeeld te worden om iets op te steken. Als dat toch gebeurt, is dat prima maar het moet niet. Het is vakantie! Op het speelplein is spelen geen middel, maar een doel op zich. Het gaat om eigen ‘vrije’ tijd van kinderen die ze zelf en ‘zonder agenda’ vorm kunnen geven. In een samenleving waarbij er van kinderen veel verwacht wordt en de druk alsmaar toeneemt, kan het speelplein tijdens vakanties voor velen een verademing zijn. 

Benieuwd waarom "goe spelen" belangrijk is? Neem eens een kijkje naar de pagina van Goe Gespeeld!

Speelpleinwerk richt zich op kinderen. De grootste groep van de kinderen die deelnemen aan speelpleinwerk, zijn 7 tot 12 jaar. Zo'n 80% van de speelpleinwerkingen heeft een aanbod voor kleuters, en ongeveer 50% van de speelpleinwerkingen heeft een tinerwerking (Vijfjaarlijkse speelpleinenquête, 2021). Tieners en kleuters hebben vaak een aangepast aanbod. Vanaf 15 jaar kunnen jongeren animator worden.

Speelpleinwerk is een vaste waarde in de vakantie. 
74% van alle speelpleinwerkingen in Vlaanderen en Brussel bestaan al meer dan 25 jaar. 
Alle speelpleinwerkingen draaien op volle toeren in de zomervakantie, de topperiode bij uitstek. Daarnaast is bijna de helft van alle werkingen ook tijdens de paasvakantie geopend. Een kleine minderheid van het speelpleinwerk opent ook haar deuren in één of meerdere kleine vakanties zoals de krokus-, herfst- en/of kerstvakantie. Overnachtingen zijn uitzonderlijke events en geen regelmatige standaardactiviteit.

Speelpleinwerk vereist geen langdurig en vastgelegd engagement van de deelnemers (bv. geen engagement voor een jaar, elke weekend…)

Het speelpleinwerk voorziet geen lidmaatschap maar profileert zich als ‘dienst aan de samenleving’ waar je gebruik van kunt maken. Er wordt niet verondersteld dat kinderen elke dag aanwezig zijn. Wie voor één dag komt, is even welkom als wie elke dag op het speelplein vertoeft. Speelpleinwerk streeft een optimale openheid na door haar aanbod af te stemmen op deze behoefte.

Speelpleinwerk is gedragen door jongeren. 
Gemotiveerde jongeren werken het speelaanbod uit en spelen mee met de kinderen. Ze worden ondersteund door oudere hoofdanimatoren en verantwoordelijken. De jongeren kunnen ook een attest behalen in het jeugdwerk door een opleiding te volgen waarbij ze dan hun stage doen op het speelplein. Speelpleinwerk = jeugdwerk. Door hun jeugdigheid staan zij ook het dichtst bij de leefwereld van de kinderen en kunnen ze er makkelijker op in spelen.

De eindverantwoordelijkheid van het speelplein ligt in bijna 70% van de lokale speelpleinwerkingen bij een beroepskracht. In de meeste gevallen is dit de gemeentelijke jeugdambtenaar. Die superviseert de speelpleinwerking, is samen met de hoofdanimatoren het aanspreekpunt voor ouders en stuurt de animatoren op het speelplein en in de voorbereiding ervan aan.

Particuliere werkingen zijn werkingen die niet vanuit de gemeente georganiseerd worden. Jongeren staan aan het roer van zo'n werking, al wordt het bestuur vaak aangevuld met volwassen, vaak oud-animatoren, die samen met de jonge garde werk maken van een fijne speelpleinwerking. Ook hier zijn oudere animatoren voor ouders een makkelijk aanspreekpunt en vaak een bekend gezicht.    

Om haar speelfunctie optimaal te kunnen realiseren ziet een speelpleinwerking de uitbouw van haar begeleidersploeg als doel op zich. Een speelpleinwerking investeert daarom veel tijd en energie in het stimuleren van de betrokkenheid, de verbondenheid en de participatie van haar begeleidersploeg. Zo verbeteren ze de speelkansen van duizenden kinderen en worden ze de best mogelijke versie van zichzelf.

Toegankelijkheid en inclusie waren al bij het ontstaan van speelpleinwerk belangrijk, en dat merk je op de lokale werkingen. Kinderen moeten geen uniform aan, geen hoog lidgeld betalen en kunnen zo veel of weinig komen als ze zelf willen. Ze komen zoals ze zijn, en horen bij de groep vanaf de eerste dag. Daarnaast houden werkingen de prijs bewust laag, zodat iedereen kan deelnemen.

Speelpleinwerkingen nemen bovendien maatregelen die het voor kinderen met een fysieke en verstandelijke beperking mogelijk maken om deel te nemen (bv. aanbod aanpassen, extra animatoren, opleiding...). Van alle jeugdwerkvormen hebben speelpleinen het grootste bereik naar kinderen met een fysieke of verstandelijke beperking.

Een vergelijking van de diversiteit in verschillende jeugdwerkonderzoeken toont aan speelpleinwerk van alle jeugdwerkvormen in Vlaanderen er het best in slaagt de diversiteit van de samenleving te weerspiegelen: kleuters, tieners, kinderen met een beperking, kinderen in maatschappelijk kwetsbare situaties en meertalige kinderen: allemaal vinden ze hun weg naar het speelplein. 

Bovendien kunnen ook jongeren met extra ondersteuningsnoden meedraaien in een animatorenploeg. Ze volgen een aangepast traject en worden zo 'co-animator' op hun werking.

Kampen bouwen met paletten, putten maken in het gras, vuurtjes stoken, kliederen met verf, elkaar schminken, het petflessenzwembad in, waterraketten afvuren, verkleden, vrije radio met 'de flauwe moppenshow'... op het speelplein is niets te zot, maar altijd met de nodige portie gezond verstand.   

Animatoren werken een heel jaar lang achter de schermen aan een uitdagend en interessant aanbod voor de kinderen: activiteiten, speelhoeken, speelmateriaal... Ze kiezen hun speelkansen in functie van kleuters, lagere schoolkinderen en tieners.  

Een speelplein zonder risico's bestaat niet en is ook niet wenselijk. Door ermee in contact te komen, leren kinderen risico's te herkennen en in te schatten. Lees er meer over op onze pagina 'risicovol spelen'.

Slechts een 20-tal gemeenten in Vlaanderen en Brussel hebben geen speelpleinwerking. Alle andere hebben één of meerdere speelpleinwerkingen. Regelmatig wordt in grotere gemeenten busvervoer of fietspooling georganiseerd naar het speelplein of pakt de gemeente uit met een aanvullende mobiele speelpleinwerking om zoveel mogelijk kinderen te bereiken. Er is dus altijd een speelpleinwerking in je buurt. Vrienden uit de buurt en van de school kunnen elkaar ontmoeten in de vakantie. 

Speelpleinwerk is eerder kleinschalig, waardoor animatoren de kinderen kennen en met hun voornaam aanspreken. De meeste speelpleinwerkingen ontvangen dagelijk tussen de 60 en 150 kinderen. 30% van de lokale speelpleinwerkingen telt dagelijks niet meer dan 60 kinderen.

Sportieve spelletjes spelen met een groepje, een dierentuin knutselen, op zoek naar magische stenen met een animator die beweert te kunnen toveren of de hele namiddag verdwijnen op het terrein en lekker je eigen zin doen: op het speelplein kan het allemaal!

Het speelsysteem bepaalt hoe er gespeeld wordt, hoe de tijd ingedeeld wordt en welke mogelijkheden er al dan niet zijn voor kinderen om op de speelkansen in te gaan. Niets is zo moeilijk als het speelsysteem van speelpleinwerkingen te vergelijken, maar we merken dat lokale werkingen evolueren naar steeds meer keuze voor kinderen. Kinderen moeten minder vaak verplicht meedoen. Er is vaker de optie voor kinderen om te kiezen uit zowel activiteiten, als zelf op ontdekking gaan op het terrein en spelen met de materialen die ze daar tegenkomen.

De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk is blij met de evolutie naar minder verplicht meedoen, want de voorkeur van kinderen is ook de onze: variatie én keuze zijn het uitgangspunt. Vakantie voor kinderen is niet anders dan voor volwassenen. Het staat synoniem voor mogen en niet moeten. Het is kiezen waar jij zin in hebt. Op dat moment ervaar je een écht vakantiegevoel! Als speelpleinen willen dat kinderen op hun werking een écht vakantiegevoel ervaren, dan zijn keuze én variatie noodzakelijk. Op die manier spelen kinderen niet gewoon op een speelplein, maar beleven ze er écht vakantie. 

Dat uitgangspunt bepaalt voor ons de opdracht van elke speelpleinwerking: 
Een speelpleinwerking creëert een prikkelende omgeving die kinderen uitnodigt om te spelen. Een omgeving waar de aanleidingen om te spelen komen van de interactie tussen de kinderen zelf, de begeleiders, het speelmateriaal en de speelinfrastructuur (zowel binnen als buiten). Een speelpleinwerking probeert (binnen haar mogelijkheden) deze vier elementen en de interactie ertussen verder uit te bouwen, met als doel een werking uit te bouwen met een avontuurlijk en geborgen karakter, gericht op speelplezier en optimale belevingskansen.

Toegankelijkheid en inclusie waren al bij het ontstaan van speelpleinwerk belangrijk, en dat merk je op de lokale werkingen. Kinderen moeten geen uniform aan, geen hoog lidgeld betalen en kunnen zo veel of weinig komen als ze zelf willen. Ze komen zoals ze zijn, en horen bij de groep vanaf de eerste dag. Daarnaast houden werkingen de prijs bewust laag, zodat iedereen kan deelnemen.

Speelpleinwerkingen nemen bovendien maatregelen die het voor kinderen met een fysieke en verstandelijke beperking mogelijk maken om deel te nemen (bv. aanbod aanpassen, extra animatoren, opleiding...). Van alle jeugdwerkvormen hebben speelpleinen het grootste bereik naar kinderen met een fysieke of verstandelijke beperking.

Een vergelijking van de diversiteit in verschillende jeugdwerkonderzoeken toont aan speelpleinwerk van alle jeugdwerkvormen in Vlaanderen er het best in slaagt de diversiteit van de samenleving te weerspiegelen: kleuters, tieners, kinderen met een beperking, kinderen in maatschappelijk kwetsbare situaties en meertalige kinderen: allemaal vinden ze hun weg naar het speelplein. Ondanks het feit dat er hier nog veel werk op de plank ligt, zijn we daar fier op!  

Speelpleinwerk draagt lokaal zijn steentje bij aan de vraag naar opvang van kinderen tijdens vakantieperiodes. 82% van alle speelpleinwerkingen biedt, naast een speels aanbod doorhen de dag, voor- en/of naopvang aan (Vijfjaarlijkse speelpleinenquête, 2021).

De opvang gebeurt meestal door de speelpleinanimatoren zelf, soms in samenwerking met andere organisaties (bv. buitenschoolse kinderopvang) en wordt zelden volledige uitbesteed aan externe organisaties.

Speelpleinwerk is geen kinderopvang, maar jeugdwerk. Speelpleinwerk vervult echter wel een opvangfunctie.

We vinden het belangrijk dat élk kind kan deelnemen. We vermijden financiële drempels en houden de deelnameprijs bewust laag. 

Zo kost een gemiddeld dagje spelen op een speelplein minder dan 5 euro en zijn 7,7% van de werkingen zelfs gratis (Vijfjaarlijkse speelpleinenquête, 2021). Vaak is vieruurtje, drank en verzekering inbegrepen in de dagprijs.

Het merendeel van de werkingen heeft een vorm van sociale korting om financiële drempels te verkleinen:

• 16% geeft korting indien meerdere kinderen per gezin
• 42% geeft een korting voor gezinnen die recht hebben op verhoogde tegemoetkoming
• 6% geeft korting indien de kinderen voor meerdere dagen ineens inschrijven

Daarnaast betalen er heel wat ziekenfondsen een deel van het inschrijfgeld terug en is het totaal aftrekbaar van de belastingen via een fiscaal attest. Meer info daarover vind je hier.

Geen inschrijfstress: vooraf inschrijven is op 60% van alle lokale speelpleinwerkingen niet nodig (Vijfjaarlijkse speelpleinenquête, 2021). Er is altijd plaats. Kinderen kunnen de dag zelf beslissen of ze komen mee spelen. 

Er is geen enkel speelplein in Vlaanderen of Brussel waar kinderen verplicht worden om een uniform te dragen op het speelplein. Kinderen worden verwacht in speelkleren. Het kan wel zijn dat je een sjaaltje meekrijgt van het speelplein of een T-shirt. Dit hangt af van speelplein tot speelplein. 

Een kind kan tijdens een vakantieperiode elke dag komen, maar is op de meeste werkingen even welkom als het slechts 1 dag komt. Op sommige werkingen werken ze met inschrijvingen per week.

Nieuwe kinderen worden onthaald en krijgen op de meeste werkingen een rondleiding en extra aandacht. Op een speelpleinwerking zijn er elke week nieuwe kindjes. Op die manier is de drempel om aan te sluiten laag.

Het speelplein is heel laagdrempelig om in te stappen, je kan starten zonder ervaring en voorkennis. In andere jeugdwerkorganisaties ben je vaak eerst lid en later leiding. Op een speelplein starten heel wat jongeren ook als animator zonder er eerst deelnemer geweest te zijn als kind.

Je leert nieuwe vrienden kennen, die bovendien in je buurt wonen. Sommige van die vrienden blijven voor de rest van je leven plakken. Met heel wat van die vrienden zal je twintig jaar later nog steeds praten over je speelpleinervaringen!

Je leert jezelf kennen en mag er je uiten zoals jij wil. Je leert je talenten kennen en ontwikkelen. Wie wil, krijgt meer verantwoordelijkheid, bv. als hoofdanimator of in de animatorenwerking. Iets wat mooi staat op je cv. Het speelplein is dus een unieke kans om deze talenten te leren kennen!

Het speelpleinwerk is een vertrouwde plek waar je – onder begeleiding – fouten mag maken. Het is de ideale plek om te proberen en te experimenteren. Op elk speelplein wordt er heel wat geëvalueerd om het de volgende keer nog net ietsje beter te maken of samen na te denken hoe het de volgende keer anders kan. Jouw idee is hier welkom. Beter nog, je wordt geholpen om jouw idee uit te werken en straffer te maken.

Jouw engagement betekent iets. Je inzet wordt erkend door kinderen, de rest van je ploeg, ouders en beleidsmakers. Een glimlach, een schouderklopje en het besef dat je veel kinderen een leuke vakantie bezorgt. 

Op een speelplein haal je het kind in jezelf naar boven. Je speelt, knutselt, danst of gaat op ontdekking, met de kinderen, of met je mede-animatoren na de uren. Je amuseert je en maakt dingen mee die je thuis niet zou meemaken.

Je kan voor jouw inzet (of voor jouw kosten) vergoed worden, maar dit hangt af van speelplein tot speelplein. Je kan een vergoeding krijgen als vrijwilliger, een loon als jobstudent en/of het is misschien mogelijk om onkosten terugbetaald te krijgen. Er zijn héél wat verschillende manieren van vergoeden. Meer info hierover kan je terugvinden op de pagina vergoedingen op het speelplein.

Door de hoge graad van openheid en laagdrempeligheid trekt speelpleinwerk vaak andere kinderen én jongeren aan dan het klassieke jeugdwerk. 

Een vergelijking van de diversiteit in verschillende jeugdwerkonderzoeken toont aan speelpleinwerk van alle jeugdwerkvormen in Vlaanderen er het best in slaagt de diversiteit van de samenleving te weerspiegelen. Kleuters, tieners, kinderen met een beperking, kinderen in maatschappelijk kwetsbare situaties en meertalige kinderen: allemaal vinden ze hun weg naar de lokale speelpleinwerkingen. 

Toegankelijkheid zit al van het begin in het DNA van speelpleinwerk. Speelpleinwerkingen houden de prijs bewust laag, vereisen geen langdurig engagement en zetten in op keuze en variatie. Zo kan elk kind zelf zijn/haar/hun vakantie invullen. 

Ook qua animatoren zien we een diversere doelgroep dan in ander jeugdwerk. Dat komt eerst en vooral omdat die bestaat uit jongeren die vroeger als kind al naar het speelplein gingen. Daarnaast is een animatorenploeg in een speelplein ook zeer laagdrempelig voor nieuwe jongeren. 

Tot slot kunnen ook jongeren met een beperking meedraaien in een animatorenploeg. Ze volgen een aangepast traject en worden zo 'co-animator' op hun werking.

Speelpleinwerk is jeugdwerk en hanteert de jeugdwerkfilosofie. Het merendeel van de begeleidersploeg zijn jongeren. Die jongeren bereiden het speelaanbod, voeren het speelaanbod uit en worden actief betrokken bij de werking.

Om haar speelfunctie optimaal te kunnen realiseren ziet een speelpleinwerking de uitbouw van haar begeleidersploeg als doel op zich. Speelpleinwerkingen investeren daarom veel tijd en energie in het stimuleren van de betrokkenheid, de verbondenheid en de participatie van hun begeleidersploegen.

Ze creëeren een veilige omgeving waarbinnen jongeren kunnen groeien, fouten mogen maken, kansen krijgen om zichzelf te ontdekken en volwaardig participeren in de uitbouw van de werking.

Speelpleinwerk is geen kinderopvang, maar jeugdwerk. Jongeren voorzien het aanbod en zijn de drijvende kracht achter de werking. Ouders kunnen van een speelpleinwerking dus niet hetzelfde verwachten als van een buitenschoolse kinderopvang.

Speelpleinwerkingen vervullen echter wel een opvangfunctie. Ze dragen namelijk lokaal hun steentje bij aan de vraag naar opvang van kinderen tijdens vakantieperiodes.

Die vraag is hoog, en dat voelen ook de speelpleinwerkingen. Zo'n 82% van alle speelpleinwerkingen biedt, naast een speels aanbod doorheen de dag, voor- en/of naopvang aan (Vijfjaarlijkse speelpleinenquête, 2021). Daarmee zorgen ze ervoor dat hun aanbod beter afgestemd is op de opvangnood van ouders. Voor heel wat ouders is er bovendien geen alternatief, zeker niet voor dezelfde prijs. 

Speelpleinwerk richt zich op de vakantieperiodes en biedt zo voor kinderen én jongeren een extra aanbod en speelkansen. Het vergroot de keuze-mogelijkheden voor kinderen en hun ouders, alsook die van jongeren, om vakantieperiodes op een waardevolle manier in te vullen.

Vandaag is spelen bovendien niet overal meer mogelijk. Spelen op straat, spelen op een plein en zelfs spelen in de eigen achtertuin is voor sommige kinderen niet  mogelijk. Kinderen spelen dramatisch minder buiten.

Het speelplein is voor veel kinderen (en voor ouders) een veilige plek en uitlaatklep om onbezonnen, volop buiten te spelen, vrienden te ontmoeten en gewoon kind te zijn.  

Meer info over waarom buitenspelen zo belangrijk is, vind je bij onze partner "Goe Gespeeld!"

Tot slot verschilt de manier van spelen op een speelplein van ander jeugdwerk: naast avontuurlijk, is speelpleinwerk ook fantasierijk en creatief. Op een speelplein is er voor ieder wat wils, en kunnen kinderen zelf kiezen wat ze doen.

• Kinderopvang vervult in de eerste plaats een opvang– en zorgfunctie, terwijl die voor speelpleinwerk geen doel op zich is, speelpleinwerk draait om spelen om te spelen.
• Kinderopvang werkt met opgeleide beroepskrachten. Bij speelpleinwerk zijn jongeren de drijvende kracht, ook voor het beleid en de concrete invulling van de werking.
• Kinderopvang is een welzijnsinitiatief en speelpleinwerk is jeugdwerk.
• Kinderopvang is sterk gereglementeerd vanuit een beleidskader, terwijl het uitgangspunt van speelpleinwerk het gezond (speel)verstand vanuit het jeugdwerkprincipe is. Voor een speelpleinwerking bestaan geen normerende vereisten, enkel de gebruikelijke organisatorische regelgeving (rond vrijwilligerswerk, vzw’s, sabam..)
• Kinderopvang focust meer op speelkansen vanuit binneninfrastructuur en materiaal, terwijl een speelpleinwerking meer focust op buitenruimte en impulsen vanuit begeleiders.

Bovenstaande punten nemen niet weg dat speelpleinwerk lokaal zijn steentje wil bijdragen aan de vraag naar opvang van kinderen tijdens vakantieperiodes. Speelpleinwerk vervult graag een opvangfunctie, maar is geen kinderopvang.

Het uitgangspunt van een speelpleinwerking moet kunnen zijn: wat is de draagkracht van onze werking? En niet 'hoeveel plekjes moeten we verplicht aanbieden'?

• Een jeugdbeweging heeft een vaste groep, het hele jaar door. Op een speelpleinwerking zijn er elke dag andere kinderen.
• Een jeugdbeweging werkt met lidgeld, op een speelplein kan je kiezen wanneer je komt en ook enkel voor die dagen betalen.
• Op de jeugdbeweging wordt je geacht een uniform aan te trekken. Voor speelpleinwerk is dat niet van toepassing.
• Het hoofddoel van een jeugdbeweging is het groepsgevoel en het engagement dat daarbij hoort. Op een speelplein komen kinderen vrijblijvend, gewoon spelen is het doel. Bijgevolg is voor een speelpleinwerking investeren in speelmateriaal en terrein van groot belang.
• Speelpleinwerk richt zich op vakantieperiodes, terwijl het klassieke jeugdwerk focust op weekends (en een jaarlijks zomerkamp). Kinderen een hele zomer animeren heeft andere vereisten dan enkele uren per week. Er is nood aan een diverser aanbod, dat meer afwisselt. Er is een grotere focus op fantasierijk spelen, creatief bezg zijn, vrij spelen en zelf mogen kiezen. Speelpleinwerk trekt daardoor kinderen en begeleiding aan uit het klassieke jeugdwerk, maar ook een grote groep andere kinderen en jongeren.
• Jeugdbewegingen hebben een vaste groep begeleiding. Speelpeinwerk heeft vaak een even grote kerngroep maar heeft daarnaast een veelvoud aan animatoren nodig om in de zomer actief te zijn.

• Op een kamp komen kinderen vaak om iets te leren, om beter te worden in een talent (creatief zijn, sport, toneel, taal..). Op een speelpleinwerking is spelen het doel op zich.
• Het aanbod op kamp is eenzijdig, vaak themagericht en/of werkt specialiserend. Vaak weet je als kind vooraf wat je hier komt doen en hoe het aanbod er concreet zal uitzien. Op een speelpleinwerking komt een variatie van speelkansen aan bod op maat van elk kind waaruit kinderen een keuze kunnen maken. Voor ieder wat wils. Het aanbod wordt daarom vooraf zelden kenbaar gemaakt. 
• De prijzen van kampen zijn vaak hoog en vormen daardoor een drempel. Een speelpleinwerking is goedkoop en bijgevolg laagdrempelig. De prijs is echter geen weerspiegeling van de kwaliteit. De lage prijs is een bewuste, beleidsmatige keuze. Achter de schermen wordt er heel wat geld in speelpleinwerk gestopt. Het wordt gewoon minder dan bij kampen doorgerekend aan de deelnemers.
• Kamporganisaties werken ook vaak met jongeren als animator, maar deze komen niet altijd uit de eigen buurt of gemeente. Ze worden ook niet altijd betrokken in de opmaak van het aanbod en werken uitvoerend. Speelpleinwerk daarentegen is lokaal sterker verankerd en gedragen door jongeren uit de buurt. Speelpleinwerking zetten bovendien sterk in op vorming en teambinding om de kwaliteit van hun begeleiding te verhogen. Bij (sport)kampen is de drijfveer vaak eerder financieel of thematisch.
• Op een speelpleinwerking blijven kinderen niet slapen.

• Om aan de toenemende vraag naar opvang te werken dwingt het gemeentebestuur (bv. via het subsidiereglemen) af om je werkingsperiode uit te breiden of wordt de vraag gesteld om je werkingsperdiode aan te sluiten op de sluitingsperiode van de buitenschoolse kinderopvang.
• Een organisatie voor kinderen met een beperking vraagt om intensiever te gaan samenwerken. Een verhaal van draaglast en draagkracht. 
• Je krijgt de opmerking aan de inschrijftafel dat de kinderen straks nog naar een feestje moeten en dat ze vandaag niet vuil mogen worden.
• De school die haar locatie ter beschikking stelt van het speelplein wil dat in de toekomst enkel nog doen als je ook taalklasjes in de zomer organiseert...
• Er is een groeiend aanbod aan vrijetijdsinitiatieven. Ouders en kinderen hebben meer keuze. Je zal je straffer moeten profileren. Ga je bv. sneller in op vragen van ouders om het speelplein 's morgens vroeger te openen of 's avonds langen open te blijven in functie van werkuren.