Komen spelen!

De VDS streeft naar toegankelijk speelpleinwerk. Elk speelplein moet bewust bezig zijn met zijn toegankelijkheid en streven naar het betrekken van zoveel mogelijk kinderen en hun ouders. Een toegankelijk speelplein vertrekt vanuit hun behoeften.

Speelpleinwerk is er voor alle kinderen. Lukt dat ook in de praktijk? Werken aan toegankelijkheid is werken aan houding van animatoren, afspraken en regels, je speelaanbod aanpassen, terrein, visualisatie, communicatie, speelmateriaal…

Ga aan de slag met deze 20 tips om drempels voor alle kinderen te verlagen.

Toon de kinderen waar ze overal kunnen spelen, waar de toiletten zijn, bij wie ze terecht kunnen bij vragen of moeilijkheden, waar ze hun tasje kwijt kunnen, waar jullie verzamelen…

De eerste dag op het speelplein is altijd spannend. Geef zowel kinderen als hun ouders steeds een welkom gevoel. Een goede eerste indruk zorgt ervoor dat kinderen de dag starten met een goed gevoel.

Op speelplein Bartje krijgen nieuwe kinderen een polsbandje waarop hun voornaam wordt geschreven. Zo kent elke animator meteen de naam van het kind en is het ook duidelijk dat het zijn/haar eerste dag is. Animatoren kunnen dan bvb meer uitleg geven bij ongeschreven gewoontes. Met dat polsbandje mogen de nieuwe kinderen op het einde van de dag een cadeautje komen halen bij de verantwoordelijke. De ideale manier om nog eens te horen hoe de dag was. 

Wegwijzers en een duidelijke ingang maken je speelplein zichtbaar in het straatbeeld. Zo vinden mensen –letterlijk- de weg naar het speelplein.


Voorbeeldfoto's vind je hier. 

Een fotomuur zorgt voor extra duidelijkheid en structuur. Ze weten wie  ze kunnen aanspreken en leren snel de namen van de animatoren kennen. Je kan er ook nog een klein beetje persoonlijke informatie aan toevoegen (hobby’s, favoriete film of muziek…). Dit verlaagt de drempel om er een praatje mee te slaan en zorgt sneller voor een band tussen de animatoren en de kinderen. 

Ook voor ouders maakt een fotomuur duidelijk wie de verantwoordelijke is en wie ze kunnen aanspreken. Het zal hen ook extra vertrouwen geven.

Voorbeeldfoto's vind je hier. 

Zet interactie met de kinderen centraal. Losse babbeltjes waarbij je open vragen stelt, zorgen voor een band met de kinderen. Ze gaan zich comfortabeler voelen op het speelplein en meer vertrouwen in je hebben bij moeilijke situaties.

Meer praktische interactietips vind je hier.

“Helaba”, “gij daar” en “hey dingsken” zijn geen aangename manieren om aangesproken te worden. De naam van elk kind leren en die ook gebruiken, toont aan dat je respect hebt voor de kinderen en dat je hen stuk voor stuk belangrijk vindt. 

Veel conflicten komen voort uit onwetendheid. Een nieuwe animator vermaant een kind dat in een boom aan het klimmen is, terwijl dat eigenlijk geen probleem vormt. Een kind blijft voortspelen als het verzamelliedje speelt, want niemand heeft hem ooit gezegd wat de bedoeling van dat liedje was. Of een kind betwist een animator met het oeroude argument "ik mocht van die andere animator".

Hoe kan je dit voorkomen?

• Hou je het aantal regels en afspraken beperkt. Sta stil bij wat echt belangrijk is.
• Maak je regels visueel en hang ze uit. Je kan er zo makkelijk naar verwijzen bij een onenigheid.
• Informeer nieuwe kinderen tijdens hun rondleiding wat je van hen verwacht.
• Vergeet ook nieuwe animatoren niet te informeren

Pictogrammen, wegwijzers, een visueel dagverloop zorgen voor meer duidelijkheid en voorspelbaarheid. Goed voor meertalige kinderen, kleuters, kinderen die voor het eerst naar het speelplein komen en eigenlijk alle andere kinderen.

Voorbeelden en hulpmiddelen vind je hier.

Luister naar de kinderen als ze vertellen wat ze graag spelen en welk soort activiteiten ze het liefste doen. Door met hun interesses rekening te houden, verhoogt de kans op intens spelen. De kinderen zullen enhousiaster zijn dan ooit.

Je kan dit via losse babbels te weten komen, maar het kan ook formeler. Zo is er op speelplein SpeGT een speelpleinparlement dat wekelijks samen komt. Vertegenwoordigers van de verschillende groepen komen samen en laten aan de animatorenploeg weten wat op hun verlanglijstje staat.

Alle tips uit dit lijstje geven je concrete voorbeelden van hoe je snel werk kan maken van meer sfeer en gezelligheid op het speelplein en bijgevolg van een betere toegankelijkheid. Maar af en toe moet je hier ook even bewust bij blijven stilstaan. Stel jullie met de ploeg eens volgende vragen:

• Wat maakt dat sommige kinderen nooit naar het speelplein komen?
• Wat maakt dat er kinderen zijn die een paar keer komen, maar we daarna nooit meer terug zien?
• Wat maakt dat er sommige kinderen soms duidelijk tegen hun zin naar het speelplein (moeten) komen?

Ga op zoek naar factoren waar je uiteraard als speelplein zelf invloed op hebt.
Inspiratie vind je in speelpleinbasisschema. DNA 15 'The S-files' legt het schema in detail uit.

"Geef mensen een pluim en ze krijgen vleugels."

Deze wijsheid van Bond Zonder Naam is een gouwe ouwe en blijft waar. Kinderen die zich door jou geapprecieerd voelen, gaan een band met je opbouwen. Zo zal de omgang met hen ook vlotter zijn op momenten dat het wat minder loopt. en een schouderklopje voor je mede-animator zal wonderen doen voor zijn of haar motivatie.

Geef steeds zelf het goede voorbeeld. Kinderen kijken naar je op en zullen je gedrag kopiëren. Vermijd dus zelf gedrag dat je liever niet bij kinderen ziet.

De focus ligt op het speelplein vaak op om ter gekst, om ter wildst, om ter avontuurlijkst… Maar bepaalde kinderen hebben soms ook wel wat rust nodig. Hetzij tijdelijk (om even te bekomen van het vorige wilde speelavontuur) of permanent (omdat dit eerder in hun aard ligt). 

Enkele ideetjes:

• een rustig hoekje met boeken, strips en gezelschapsspelletjes (géén Jungle Speed ;-))
• een snoezelruimte (rustig lokaal, caravan, tentje...)
• hangmatten in de bosjes
• een lokaal voor middagdutjes, uitgerust met bedjes
• ...

Mensen inzetten op hun talent heeft veel voordelen, ook op het speelplein. Als animatoren aangesproken worden op hun talenten, zullen ze gemotiveerder zijn en bijgevolg meer doen, langer actief blijven en enthousiast over het speelplein praten. Taken zullen beter uitgevoerd worden én ze zullen energie opleveren, waardoor de animatoren zich goed voelen op het speelplein.

Het is alleen niet altijd makkelijk om je eigen talent te kunnen benoemen. Want zo werkt het met talent: dat gaat vanzelf, het kost je geen moeite. Daarom kan het helpen om eens stil te staan bij elkaar talenten.

Hoe je dat kan aanpakken, lees je in DNA 29 co-animator - inzetten op talent op het speelplein.

Korting voor grote gezinnen, een sociaal tarief, fiscale aftrekbaarheid, terugbetaling door mutaliteiten... Het kan voor ouders moeilijk worden om het bos door de bomen te zien. Probeer hen helder alle informatie mee te geven en bijvoorbeeld via de website te verwijzen naar relevante documenten.

De VGC maakte een paar jaar terug een brochure 'plooi niet voor de prijs', die alle kortingmogelijkheden voor vrijetijdsinitiatieven in Brussel op een rijtje zet.
Speelplein Awimbalieje informeert ook via de sociale media:

"Beste ouders,
De meeste mutualiteiten in ons land voorzien in een ledenpakket een (gedeeltelijke) terugbetaling voor kinderen die naar het speelplein komen. Surf naar onze website: www.speelpleinawimbalieje.be. Druk via de link daar het formulier af en breng het mee op de laatste dag dat uw kind komt. In de loop van het jaar ontvangt u van de gemeente ook nog een fiscaal attest voor uw belastingen"

Voor ouders is het niet altijd duidelijk bij wie ze terecht kunnen met hun vragen of bezorgdheden. Op volgende manieren kan je het ze wat makkelijker maken:

• Een animator verwelkomt kinderen en ouders en wuift ze 's avonds uit. Naast een welkom gevoel zorgt dit ook voor een eerste aanspreekpunt, dat indien nodig naar de juiste persoon kan doorverwijzen.
• Op jullie fotomuur vermeld je bij de hoofanimator(en) dat alle vragen welkom zijn
• Jullie hebben afspraken over wie en hoe vragen worden opgevolgd die via de facebookpagina binnen komen.
• Op elke folder en de website staat ongetwijfeld al een mailadres en telefoonnummer van de speelpleinverantwoordelijke. Misschien een kleine moeite om er ook een foto bij te plaatsen?

Draai eens een dagje mee op het speelplein als kind of neem eens de tijd om de spelende kinderen te observeren: op die manier zie je het speelplein eens vanuit de ogen van het kind. Je krijgt ongetwijfeld nieuwe inzichten in hoe kinderen spelen en waar mogelijke belemmeringen zitten om tot intens spelen te komen.

Er zijn voor ouders, conflictjes oplossen, rekening houden met specifieke zorgbehoeften van kinderen, de buren te vriend houden... Je zou haast vergeten waar het op het speelplein om draait: spelen natuurlijk! De beste speelpleinen zijn de speelpleinen die bruisen van actie, waar elke speelkans benut wordt, waar verveling geen plaats krijgt en waar je echt vakantie kan beleven.

Streef naar een gevarieerd speelaanbod waarbij de kinderen vrijheid hebben om te kiezen naargelang eigen interesses, uitdaging en comfort. Zo krijgt verveling geen kans.

Gelegenheden genoeg om de buren eens uit te nodigen en je werking beter te leren kennen. Of je stapt naar buiten en doet wat met de buurt.

• een openspeelpleindag voor ouders en buren
• een persoonlijk bedankje voor de buren aan het einde van de zomer, bijvoorbeeld een grote tekening van de kinderen of een pannenkoek
• een opruimactie in de buurt
• een slotbarbecue
• doe je soms beroep op de buren om nog eens een mixer te lenen? Misschien kunnen zij in het weekend ook wel eens gebruik maken van jullie reuze vier-op-een-rij?
• ga met een groep kinderen spelen op locatie (en straal sfeer en gezelligheid uit)
• maak vakantiepostkaartjes met de kinderen ("groeten uit Speelonië") en steek ze in de bus bij de buren
• help de kat van de bejaarde buurvrouw uit de boom
• word klant bij lokale handelaars. Je krijgt er ooit wle wat voor in ruil. Lege drankbakken om mee te spelen, een ijsje om een zomerse dag, inkledingsmateriaal...
• Driekoningen zingen in de zomer, mag dat ook?