Home Aanmelden Speelpleinen Vorming Contact
Home Speelpleinen Vorming Ondersteuning Beter Spelen Contact
  1. Home
  2. Kinderen en jongeren met een beperking

Kinderen en jongeren met een beperking

Kinderen met en zonder beperking samen laten spelen op het speelplein: het kan. Meer nog: speelpleinwerk is de jeugdwerkvorm die het meeste kinderen met een beperking bereikt.

Voor deze kinderen is de vakantie vaak dé periode bij uitstek om volop te willen spelen, gewoon zoals alle andere kinderen. Het speelpleinwerk, dat toegankelijk en wijd verspreid is, wil hen die kans graag bieden.

Meer dan 75% van de animatoren is hier ook van overtuigd, maar tegelijk is er nog veel vraag naar vorming en ondersteuning rond dit thema. Zorg ervoor dat inclusie vanzelfsprekend wordt!

Filter

Film | Procesbegeleiding | Vorming | Wettelijk kader: recht op redelijke aanpassing | Nog vragen? | Voorbeelden | Inspirerend | Aan de slag! | Inclusief spelen | Doe de test! | Gradaties | Promo voor je inclusieve werking | Co-animator

Hoe nuttig vind je deze pagina?

We zien vaak - en vaak ook alleen - wat het kind níet kan, niet de sterke kanten!

Hoe toegankelijk is je werking voor kinderen met een beperking?

Ontvangt jouw speelplein kinderen met een beperking met open armen of staan er dingen in de weg? Hier vind je een waslijst aan inspiratievragen volgens de 6 pijlers van het speelpleinbasisschema.

Visie
  • Is er een visie rond werken met kinderen en jongeren met een beperking
Speelkansen
  • Worden speelfiches van de kinderen met een beperking opgesteld?
  • Is er een snoezelruimte?
  • Is er een prikkelend aanbod dat aansluit bij de mogelijkheden en behoeften van de kinderen?
Speelpleinploeg
  • Zijn er extra animatoren aangesteld als individueel begeleider of oogje op…?
  • Wordt jaarlijks werk gemaakt van animatorenwerving?
  • Zijn er ook animatoren met een beperking?
Organisatorische onderbouw
  • Is het thema inclusie ingebed op avondevaluaties?
  • Is het thema inclusie ingebed in de jaarwerking?
  • Kunnen er alternatieven gegeven worden als er voor de kinderen op het speelplein geen oplossing is?
Externe relaties
  • Wordt inclusie benoemd of beschreven in ‘alle’ communicatie?
  • Worden er inspanningen gedaan (naar kinderen en jongeren met een beperking, hun ouders, gon leerkrachten, MPI’s…) om het inclusief speelpleinaanbod kenbaar te maken?
  • Gebeurt er een intakegesprek met ouder en kind?
  • Worden de ouders regelmatig aangesproken om extra tips… te verkrijgen?
Toegankelijkheid
  • Worden dagverloop, regels, activiteiten… verduidelijkt/gevisualiseerd?
  • Worden kinderen zonder beperking gehoord in het inclusieverhaal?

Inspirerend

Getuigenis van een animator

In de zomer van 2013 gingen er voor ons speelplein nieuwe deuren open. We besloten om ons speelplein toegankelijker te maken voor alle kindjes, dus ook voor kinderen met een beperking. Meer lezen ...

Interview met een ouder

Isabelle is de mama van Arne, die dankzij extra begeleiding reeds enkele jaren naar speelpleinwerking De Suikerspin kan komen. Ze vertelt waarom het speelplein voor haar en Arne zo waardevol zijn. Meer lezen ...


Film 'Ward' (2011)

Deze film vertelt het verhaal van speelplein 't Hemelrijk en heeft als doel mensen uit het jeugdwerk te inspireren en te motiveren om werk te maken van een inclusieve werking. Nu vallen kinderen met een beperking nog vaak uit de boot. "Ward" toont aan de hand van een voorbeeld uit de praktijk dat het ook anders kan. Een uitdagend, maar realistisch verhaal over hoe je met kleine aanpassingen je werking veel toegankelijker kan maken.

Bekijk de volledige film (gratis)

Handig!

Een wijsboekje

Voor kinderen en/of ouders die nog niet zo goed Nederlands spreken op jouw speelplein ontwikkelde de VDS een aanwijsboekje met foto's en pictogrammen om elkaar beter te begrijpen (download gratis). Je kunt elkaar letterlijk tonen wat je bedoelt.

Jeugdwerk voor allen - zelf aan de slag

In deze brochure vind je een algemene uitleg over volgende veel voorkomende beperkingen:

  • visuele beperking
  • autisme
  • adhd
  • verstandelijke beperking
  • fysieke beperking

Haal inspiratie uit Pinterest

Op de VDS Pinterestpagina vind je borden met snoezelideeën, voorbeelden van visualisering op het speelplein en foto's van een divers speelpleinpubliek.

Voorbeelden van speelpleinen

Voorbeeldhandleiding van inclusieanimatoren

Speciaal voor de animatoren die instaan voor de begeleiding van kinderen met een beperking schreef deze werking een korte handleiding met uitleg over de taken en rol van deze Very Inclusive Person.

Vuistregels bij een individuele begeleiding

In de vorm van 12 geboden worden de vuistregels uitgelegd, belangrijk bij de inviduele begeleiding van kinderen en jongeren met een handicap.

Takenpakket van een hoofdanimator m.b.t. inclusie

In 3 bladzijden vat speelpleinwerking Melle de taken van een hoofdanimator samen in het kader van de inclusieweken: in aanloop, tijdens en na de inclusiezomer.

Folder rond inclusie

Bekijk hoe het speelplein van Gavere via een inclusiefolder ouders informeert over het inclusie op het speelplein. 

"Het past in onze visie. Kinderen met een beperking krijgen dezelfde kansen. In een speels kader, geen zorgkader. In de Zilverwerking kunnen animatoren zich specifiek richten op de kinderen die iets meer aandacht vragen. We hopen dat het Snoezelpaleis de drempel nog verlaagt voor ouders met kinderen met een beperking”.

Speelpleinwerking Wasper (08/02/2018) pakt uit met een snoezelpaleis en haalt de krant. 

Tips om inclusiever te spelen

Op deze pagina vind je algemene informatie over inclusief werken.
Ben je op zoek naar info, achtergrond en concrete tools over specieke doelgroepen? Dan kan je terecht op www.speelplein.net/beterspelen of via deze rechtstreekse links.

Kinderen aan de slag met de inhoud van de inclusiekoffer

Aan de slag!

Handicap infomap en vormingsmap

De handicap infomap is een praktisch en concreet instrument. Stap voor stap helpen we je op weg om je werking toegankelijker te maken voor kinderen en jongeren met een handicap.

Jeugddienst Sjalom, Troeffel vzw, Achilles vzw en de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk sloegen de handen in elkaar om alle werkvormen uit hun vormingsaanbod rond kinderen met een handicap te bundelen in één handige handicap vormingsmap en die gewoon te delen met de rest van het jeugdwerk.

Boek 'Intens spelen in de praktijk'

Het pocketboek 'Intens spelen in de praktijk' is het vervolg op 'Gids tot intens spelen'.

Beide boeken gaan over het aanbieden van een kwalitatief speelaanbod op je speelpleinwerking. De vraag die als uitgangspunt wordt genomen is: Hoe creëer je een speelomgeving met zoveel mogelijk speelmogelijkheden voor élk kind? 

Op die manier bevatten de boeken waardevolle info voor speelpleinen die (willen) werken aan een inclusieve werking. Rond inclusie bevat het tweede boek 'Intens spelen in de praktijk' 2 bruikbare dossiers, inclusie en snoezelen, met specifieke info en voorbeelden.

Meer lezen | Bestel deze brochure (€ 35 per boek)

Brochure Autisme op het speelplein

Het Raster vzw - een begeleidingsdienst rond autisme - maakte deze brochure op maat van het jeugdwerk. De brochure legt uit wat de belangrijkste kenmerken van ASS zijn en hoe je daar op het speelplein rekening mee kan houden. Daarnaast staan er ook nog een pak praktijkvoorbeelden in.

Specialistenwerk

Naast de VDS zijn deze organisaties gespecialiseerd in jeugdwerk met kinderen en jongeren met een beperking:

 

Gradaties in activiteiten aanpassen

Een handig document dat de gradaties in aanpassen opsomt: van gewoon meespelen tot toeschouwer.

Promo voor je inclusieve werking

Onderzoek wijst uit dat zelfuitsluiting de belangrijkste reden is waarom kinderen  met een beperking minder deelnemen aan vrijetijdsinitiatieven. ‘Dat zal toch niets voor ons zijn,’ denken zij of hun ouders.

Daarom is expliciet communiceren dat kinderen met een beperking welkom zijn op jouw speelplein een belangrijke stap om de drempel te verlagen. Hoe kan je dat aanpakken?

Affiches en flyers
  • Hang de affiche op plaatsen waar ouders vaak met hun kinderen passeren (bij de dokter, in de bib...)
  • Gebruik een foto die speelsheid uitstraalt
  • Prop de affiche niet vol met info, maar verwijs naar een website waarop meer te lezen valt.
  • vertrek van ‘iedereen is welkom’, maar benoem zeker ook expliciet ‘ook kinderen met een beperking’.

Voorbeelden:

In je brochure
  • Geef inclusie een duidelijke plek: een opvallend kader, een aparte bladzijde
  • Vertel welke inspanningen jullie doen
  • Als je ruimte hebt, illustreer met een verhaal. Bijvoorbeeld met een interview met een ouder

Fragment uit de zomerfolder van speelplein Joepla, Lochristi

Op je website

Voorbeelden:

Via doorverwijzers
  • Onze 'speelpleinzoeker' op  toont je alle speelpleinwerkingen die zichzelf inclusief noemen.  Vink daartoe 'inclusie' aan bij de zoekfunctie. Vind je jouw speelplein terug? Zoniet, kan je dat aanvinken op het profiel van de werking.
  • Ook Jeugdwerk voor Allen heeft een database met toegankelijk jeugdwerk. Nog niet op de kaart? Vul dan dit formulier in.
  • Maak je bekend in de eigen gemeente bij CLB's, thuisbegeleidingsdiensten, voorzieningen...
In je visieteksten en/of speelpleinreglement

Laat in je visietekst zien dat jullie de inclusieve gedachte hoog in het vaandel dragen.

Voorbeelden:

Co-animator

Na jarenlang speelplezier als deelnemer, gaat het bij velen kriebelen om animator te worden. Ook jongeren met een verstandelijke beperking willen deel uit maken van de animatorenploeg. Sinds 2016 kunnen zij - voor het eerst in Vlaanderen - mee op een reguliere VDS-cursus animator zonder onderscheid, zonder speciale behandeling. Daarna brengen ze hun talenten in de praktijk tijdens een stage. Ze doen volwaardig mee, maar krijgen nooit eindverantwoordelijkheid. De jongeren krijgen van de overheid geen erkend attest, maar de VDS geeft hen als erkenning een getuigschrift co-animator.

Tips rond toegankelijke speelruimte

“Wij zijn de Speeltuinbende, het testteam van kinderen met en zonder handicap. Wij hebben de afgelopen jaren vele speelplekken getest op (on)toegankelijkheid. In deze wijzer laten wij jou zien waar wij in een speeltuin tegenaan lopen en geven we tips over hoe jij ervoor kunt zorgen dat kinderen met een handicap ook kunnen spelen met andere kinderen”.

Vraag een procesbegeleiding aan

Procesbegeleiding is de meest doorgedreven vorm van ondersteuning, stapt de VDS tijdens het werkjaar actief mee in je werking. Eén van de mogelijke thema's is 'werk maken van een aanbod voor kinderen met een berpking'.

Je kan nog steeds een gratis procesbegeleiding aanvragen via KOMAF

Vorming ter plaatse

  • Heeft jouw animatorenteam nood aan een vorming rond kinderen met een beperking?
  • Hoe stem je je aanbod af op alle kinderen? 
  • Zelf ondervinden wat het is om te spelen met een beperking?


Gedurende 2,5u dompelt de VDS, op jouw vraag, de ploeg onder in de wondere wereld van kinderen en jongeren met een beperking. We bekijken samen je vormingsvraag en werken een vorming uit die aan jullie nood voldoet. Voor beginnende animatoren tot ervaren speelbeesten.

Meer weten... 

Inclusie is geen gunst, het is een mensenrecht

Wettelijk kader: recht op redelijke aanpassing

Elke persoon met een beperking heeft recht op redelijke aanpassingen die een compensatie vormen voor de nadelen van een niet-aangepaste omgeving. Weigeren om deze aanpassingen te doen, komt neer op discriminatie.

Wat zijn redelijke aanpassingen?

Een redelijke aanpassing wordt decretaal omschreven als:

  • elke concrete maatregel
  • van materiële (bv lift) of immateriële (bv vorming voor animatoren) aard
  • die de beperkende invloedvan een onaangepaste omgevingop de participatie van een persoon met een handicap neutraliseert
  • De belasting  mag zwaar zijn, het gaat om een mensenrecht,  maar niet onevenredig
  • De aanpassingsplicht  is een voortdurende plicht
  • De redelijkheid  van een aanpassing  wordt steeds individueel  en in overleg met alle betrokkenen beoordeeld
Wie bepaalt wat redelijk is?

Essentieel bij de redelijke aanpassingsplicht is dat dit steeds individueel en op maat moet worden bekeken. Je bent als speelplein verplicht om in dialoog te gaan met de aanvrager van de redelijke aanpassing. Om te bepalen of een aanpassing als redelijk kan worden aanschouwd, zijn er volgende criteria:

  • Kostprijs
  • Gebruiksfrequentie  en gebruiksduur
  • Impact op de organisatie
  • Impact op de omgeving en op de andere gebruikers
  • Ontbreken van alternatieven
  • Voor de hand liggende  preventieve maatregelen of wettelijk verplichte vereisten

Indien nodig, kan een rechter zich hierover uitspreken. Je ziet dat de invulling van de criteria sterk afhangt van de organisatie zelf. Zo zal een aanpassing met een bepaald kostenplaatje sneller als redelijk gezien worden voor een gemeentelijke speelpleinwerking dan voor particuliere werking.

Meer weten

Nog vragen?

Vragen over kinderen en jongeren met een beperking of op zoek naar ondersteuning?
Je kan contact opnemen met onze medewerker externe toegankelijkheid.

Amirhosein Mobasser
Medewerker Externe Toegankelijkheid