Wespen op het speelplein
Wespen, het zijn ontzettend nuttige dieren. Maar op plaatsen waar veel mensen samen komen, bv. een speelpleinwerking, kunnen ze best vervelend zijn. Deze zomer zijn er opvallend meer wespen dan vorige zomer omwille van het droge, warme voorjaar. Vanuit de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk willen jou dan ook, op maat van speelpleinwerk, enkele nuttige tips meegeven over het omgaan met wespen.
Wespen ≠ bijen of hoornaars
Weet je zeker dat het wespen zijn?
De wesp wordt vaak verward met andere insecten die er op gelijken: bijen, hoornaars, hommels of zweefvliegen. Die zijn in tegenstelling tot wespen helemaal niet agressief en komen zelden op mensen af. Ze zijn niet geïnteresseerd in suikers. Je laat hen dus beter met rust. Ze zijn zelfs beschermd als dierensoort. Heb je bv. een bijennest op je speelplein dan kan je een imker in je buurt vragen om die gratis op te halen.
Waarom zijn wespen wél uit op zoet?
Het hele voorjaar zijn de wespen ijverig aan het werk geweest: werksters jagen op insecten als muggen, vliegen en bladluizen om de larves in het nest groot te brengen. In ruil mogen ze smullen van een heerlijke zoetstof. Rond eind juli zijn de laatste larven volgroeid.
Als de laatste wespenlarven poppen geworden zijn, is het lekkers in het nest op en het werk volbracht. De werkloze wespen storten zich op hun suikerverslaving en zoeken naar alternatieve bronnen van suiker. Maar zeker nu het warm en droog is, is er in de natuur weinig te vinden. En zo ontdekken ze een ideale bron van voedsel op je speelplein. Dat maakt hen wel eens vervelend en opdringerig.
Sla of dood nooit wespen, dan pas worden ze agressief! Zachtjes blazen is het meest effectief.
Tips voor je speelpleinwerking
Praktische organisatie
- Houd deuren en ramen op bepaalde plaatsen zoveel mogelijk dicht.
Zeker waar er zoet te vinden is: bv. kookhoek, refter...)
- Dek drankjes en voedsel goed af!
- Leeg regelmatig afvalbakken en laat geen voedsel of etensresten slingeren.
- Hang eventueel wespenvangers op: die kan je aankopen, maar ook zelf maken (lees verder).
- Was na het vieruurtje of maaltijd steeds goed de handen en mond, kuis tafels grondig af. Deze zoetbekken komen af op suikers, ook wanneer die in restjes aan de handen, mond en tafels blijven kleven.
- Wespen houden niet van de geur van citroen en kruidnagel. Plaats een halve citroen met enkele kruidnagels in het midden van je eettafels,
- Informeer ouders om zeker de juiste medicatie mee te geven als ze weten dat hun kind allergisch is. Het is altijd handig om de medische fiches vooraf door te nemen en de kinderen (én animatoren) waarvan je weet dat ze allergisch zijn met een lijstje (+ foto?) op te hangen in het animatorenlokaal of EHBO-lokaal + basisinfo 'hoe reageer je?' (lees verder).
- Ga op zoek naar het nest als je denkt dat het in buurt zit (volg bv. een wesp om te kijken waar die naartoe vliegt). Bel de brandweer of een professional énkel wanneer je het nest weet zitten. Anders heeft dat weinig zin.
- Vermijd kleding in felle kleuren en sterk ruikende parfums wanneer je in de natuur gaat wandelen. Wespen gebruiken geur als communicatiemiddel en kunnen hier agressief op reageren.
Houding
- Sla nooit naar wespen, dan pas worden ze agressief!
Zachtjes blazen is het meest effectief.
- Reageer dus niet paniekerig op wespen. Geef als animator het voorbeeld. Hoe minder hysterie bij animatoren, hoe minder hysterie bij kinderen.
- Hoe vervelend je wespen ook vindt, je kunt ze beter niet doodslaan. Er komen geen extra wespen af op een dode wesp, maar een dode wesp scheidt wel een stof uit die andere wespen agressiever maakt. Je maakt de kans dat je gestoken wordt dus groter.
Wat te doen bij een wespensteek?
Wat stel je vast bij een wespensteek?
- Wat stel je vast bij een wespensteek?
- Plaatselijke zwelling
- Roodheid, jeuk en vaak pijn
- Aangezien een wesp meerdere keren kan steken, zal de angel vaak niet achterblijven. Zie je een angel in de huid? Dan ben je waarschijnlijk gestoken door een bij. Lees wat je moet doen bij een bijensteek.
Wat doe je bij een wespensteek?
Soms is een wespensteek gevaarlijk. Kom direct in actie in de volgende gevallen:
- Bij een steek in de mond of keel: Bel direct 112.
Laat het slachtoffer ondertussen op een ijsblokje zuigen om de zwelling tegen te gaan.
- Bij een allergische reactie: Bel direct 112 bij allergische verschijnselen na een wespensteek. Denk daarbij aan hevige benauwdheid, shockverschijnselen of een zwelling in de hals. Heeft het slachtoffer een adrenalinepen (EpiPen) bij zich? En heeft het slachtoffer gezwollen lippen of benauwdheid? Dan kun je hem of haar helpen om die pen toe te dienen. De adrenaline kan door de kleding worden toegediend als deze niet te dik is.
In overige, de meerderheid van de gevallen:
- Gebruik onmiddellijk na de steek warmte om het gif te neutraliseren, gebruik daarvoor bijvoorbeeld een haardroger of warm kompres. Koel daarna de wonde weer af met een ijsblokje of koud kompres om de zwelling te verminderen.
- Gebruik eventueel een zalf tegen huidirritatie, bijvoorbeeld zalf met menthol, aloë vera of calendula (gebruik volgens bijsluiter).
- Verwijder bij een steek in een vinger eventuele ringen van die vinger.
- Wordt de plek waar je bent gestoken érg dik? Bel dan de huisarts voor de zekerheid.
Bron: www.rodekruis.be
Dood geen wespen. Een dode wesp scheidt een stof uit die andere wespen agressiever maakt.
Maak zelf een wespenvanger
Je kan ze kopen in alle kleuren en vormen, maar je kan ze ook zelf met de kinderen maken en er je speelplein mee opvrolijken. Wij raden aan om ze altijd op te hangen zodat je vermijdt dat de wespenvangers per ongeluk worden omver gelopen:
Pak een lege plastic fles van één of twee liter. Draai de dop van de fles en trek ook het etiket van de fles. Knip/snijd de bovenkant van de fles af, zodat je het deel met de flessenhals en -opening overhoudt. Stop het afgeknipte stuk omgekeerd in de fles en plak het vast met wat tape. Zo zie je dat de wespen door de opening de fles in kunnen vliegen. Als je de fles ergens op wilt hangen dan is dit het moment om alvast gaatjes voor een koord of touw erin te prikken of boren. Knoop het koord, touw of ijzerdraad aan weerszijden van de fles vast.
- De beste vloeistof voor een wespenval is limonade of limonadesiroop. Daarom wordt dit type wespenval ook wel limonadeval genoemd. Giet limonade of siroop in de fles. Je kunt er wat water of alcohol bij gieten, want de zoete vloeistof dikt door verdamping natuurlijk in en droogt vroeg of laat uit. De wespen ruiken de limonade van verre, vliegen de fles binnen door de flessenhals, maar vinden daarna de opening niet meer. Ze zitten dus ‘in de val’. Als de wespen in de fles komen, zullen ze verdrinken in de vloeistof.
- Hang de val op een plaats ver weg zodat je geen problemen krijgt met wespen die erop afkomen. Hang de fles dus niet bij de eettafels of in de buurt van een drukke plek op je speelplein, maar net aan de rand!
- Het is verstandig om de wespenval regelmatig te controleren en - als hij vrij vol zit met dode wespen - deze te legen en opnieuw met limonade te vullen.