26 jun 2017

Studiedag Toegankelijk Jeugdwerk

12 oktober 2017

Het jeugdwerk staat open voor alle kinderen en jongeren, toch merken we dat het niet steeds evident is voor ieder kind of jongere om zijn of haar plekje te vinden. Zo ook voor kinderen en jongeren die in kansarmoede leven. Heel wat drempels zorgen ervoor dat niet iedereen de weg vindt naar het jeugdwerk of dat deelnemers afhaken door de cultuur of drempels die ze er ervaren.

Programma van de dag

Op het programma van deze studiedag vind je tal van workshops en vormingen die je inspireren in het omgaan met en toeleiden van de doelgroep kinderen en jongeren die in kansarmoede leven binnen je werking.


  • 9u – 9u30: Ontvangst met koffie
  • 9u30 – 10u30: Inleiding ‘toegankelijk jeugdwerk werken op 2 sporen’
  • 10u30 – 12u30: Keuze uit 6 thema’s
1. Kinderen en jongeren in armoede zijn en BLIJVEN in je werking

Armoede heeft een buitenkant en een binnenkant. De buitenkant valt het meeste op. Je hebt geen geschikt huis, geen vast werk, onvoldoende geld, geen kinderopvang ... De binnenkant kan je vaak niet zien. Maar hij is er wel. Je hebt het gevoel dat je niet meetelt, je bent eenzaam, je voelt je waardeloos. Het is vaak een verhaal van schaamte en kwetsbaarheid.

Vaak merken we dat deelnemers de weg vinden naar het jeugdwerk, maar afhaken door heersende culturen op de werking. Ze vinden geen aansluiting en er volgt een snelle uitstroom. Hoe ervaren mensen de binnenkant van armoede? Hoe kan je in je werking de krachten bundelen? Hoe kan je evoor zorgen dat deelnemers zich op je werking thuis voelen? Hoe zorg je ervoor dat deelnemers niet afhaken door de heersende culturen?

Deze vorming wordt begeleid door TAO - armoede. In dit team werken vormingswerkers en opgeleide ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting samen. Zij weten wat armoede is. Opgeleide ervaringsdeskundigen vertrekken vanuit een professioneel inzicht door een verruimde en doorleefde ervaringskennis over de armoedewereld.

Cynthia Hoste & Kaat Van Wouwe (TAO - armoede)

2. Etnisch-culturele minderheden: het wij / zij verhaal doorbreken

In het jeugdwerk zijn verschillende groepen kinderen en jongeren aanwezig. We merken dan ook wanneer er etnisch-culturele minderheden aanwezig zijn in je werking, het vaak niet evident is het wij / zij verhaal te doorbreken. Mensenrechtenactivist, politiek filosoof, begeleider van Brusselse scholieren, wereldverbeteraar, bestsellerauteur,… Bleri Lleshi is het allemaal. Vanuit zijn visie en engagement op thema’s als interculturaliteit en sociale ongelijkheid brengt hij zijn visie op het onderwerp. De focus wordt hierbij gelegd op de kansen en moeilijkheden die je als werking ervaart en hoe je tot een ‘wij-cultuur’ kan komen ipv een wij / zij verhaal.

Bleri Lleshi

3. 'Samen Een! betrek vluchtelingen in je groep

Of kinderen nu uit België, Marokko, Syrië of Frankrijk komen, het blijven kinderen die graag spelen! Maar kunnen ze ook terecht op jouw werking? En wat met jongeren die dolgraag animator / leiding willen worden bij jouw werking, maar wiens Nederlands nog niet zo goed is?

Ontdek praktische tips & tricks om ook anderstalige kinderen en jongeren te betrekken in jouw werking. We baseren ons hierbij op de ervaring van de Tumult-kampen en onze (start)animatorcursus, waarbij we altijd werken met een mix van Nederlandstaligen en kinderen/jongeren met een vluchtverhaal.

(Tumult vzw)

4. Outreachen: meer dan langs de straat hangen

‘Outreachend werken’ gaat om een actieve manier van contact leggen, buiten de muren van de organisatie, in de leefwereld van mensen. Hierbij maak je contact met kinderen, jongeren… die hier niet altijd zelf om vragen.

Outreach kan zich dan ook afspelen op verschillende plaatsen (straten of pleinen, huiskamers, in andere organisaties,…).

Bij outreachend werken wordt zelf actief contact gezocht in plaats van af te wachten. Hiervoor bestaat maar één 'middel', de outreacher zelf. Het is dan ook noodzakelijk steeds te vertrekken vanuit zijn/haar houding en vaardigheden.

In deze vorming worden de negen parameters van outreachend werken voorgesteld en worden tips en tricks meegegeven om als organisatie na te gaan wie het best geschikt is om op pad te gaan.

Het hoe, wat, wie en waarom van outreachend werken worden dus uit de doeken gedaan.

Joost Bonte

5. Suïcidepreventie in het jeugdwerk

Het jeugdwerk kan een rustpunt betekenen voor heel wat jongeren. Belangrijk, want jongeren worden in onze maatschappij geconfronteerd met heel wat uitdagingen: voldoen aan verwachtingen, presteren op school, eventuele moeilijkheden thuis, een laag zelfbeeld... Dit kan ervoor zorgen dat jongeren het psychisch moeilijk krijgen. Ze worstelen met depressieve gevoelens en kunnen zelfs spelen met de gedachte aan zelfdoding.

Zelfmoordgedachten en -pogingen komen helaas voor bij jongeren, ook in het jeugdwerk. Door hun positieve en laagdrempelige aanwezigheid bij jongeren in hun vrijetijdscontext kan het jeugdwerk een belangrijke rol spelen in het bevorderen van geestelijke gezondheid en zelfmoordpreventie. 

Wat kan je verwachten?

Deze vorming rond zelfmoordpreventie tracht een antwoord te bieden op een aantal belangrijke vragen zoals: Welke jongeren zijn kwetsbaar voor psychische problemen zoals depressie? Geven jongeren signalen wanneer ze denken aan zelfdoding? En kunnen we deze als jeugdwerk herkennen? Wat kan de rol van het jeugdwerk zijn als het gaat over psychische moeilijkheden bij jongeren en zelfmoordpreventie? 

Charlotte Aertsen (Suïcidepreventiewerker - CGG Andante)

6. Omgaan met grensoverschrijdend gedrag

Als je met kinderen of jongeren werkt, loopt niet alles altijd even ‘perfect’. Kinderen en jongeren experimenteren en nemen risico’s. Soms overtreden kinderen of jongeren afgesproken regels of overschrijden ze jouw persoonlijke grenzen. Hoe ga je hier passend mee om? Hoe ga je om met verbale en non verbale agressie? Hoe combineer je het aangeven van grenzen met de opbouw van een respectvolle en fijne relatie met de kinderen of jongeren waarmee je werkt?  Veel hangt af van de reden achter het gedrag, hoe sterk je relatie is met het kind of de jongere. In deze vorming gaan we samen op zoek naar aandachtspunten die je kan verwerken in je eigen begeleiderstijl. Hierbij hanteren we een positieve benadering. 

Bart Neirynck (Uit De Marge / CMGJ vzw)


  • 12u30 – 14u: Middagpauze met inspiratiemarkt
    Tijdens de inspiratiemarkt kan u verschillende organisaties en inspirerende voorbeelden ontdekken in het toegankelijker maken van je werking
  • 14u – 16u: keuze uit 6 thema’s

1. Subtiele drempels en uitsluitingsmechanismen

Heb je ooit al eens het pijnlijke gevoel gehad er in een groep niet helemaal bij te horen? Wellicht wel.  Iedere groep creëert immers haar eigen drempels en uitsluitingsmechanismen, en dit gebeurt heel vaak onbewust en onbedoeld.

Wanneer je met kinderen en jongeren werkt, kan het dan ook zeer handig zijn om wat inzicht te krijgen in deze subtiele uitsluitingsmechanismen, en hiermee aan de slag te gaan in je eigen groep(en). Zo help je mee aan een diverse, toegankelijke en open werking, waar ieder lid zich hopelijk goed en 'thuis' kan voelen.

Verwacht je niet aan doffe theorie, maar aan een dynamische vorming met heel wat actief leren, ervaringsuitwisselingen en concrete tips.

Steven Desanghere  (Circusplaneet vzw)

2. Inspraaktrajecten opstarten

Had Hans Achterhuis gelijk in zijn boek ‘Markt van Welzijn en Geluk’ dat we de doelgroep waarmee we werken niet of onvoldoende betrekken en waarderen?

Hoe kunnen we als organisatie de doelgroep betrekken bij het uitwerken van een aanbod op basis van hun noden?

Hoe kunnen we beleid maken met en voor de doelgroep?

Een lezing over emancipatorisch en empowerend werken, het blijven hangen van professionals in de hangmat der subsidies en de detectie van macht.

Joost Bonte

3. Netwerk opbouwen als en met jeugdwerk

Armoede is een complex probleem, met veel kanten. Logisch dat de samenwerking en netwerkvorming tussen professionals toeneemt. Alleen samen kan je iets betekenen in dit ingewikkelde kluwen. Ook op vlak van vrije tijd neemt de samenwerking toe met o.a. jeugdwelzijnsoverleg, een lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie of een lokaal netwerk kinderarmoede.

In deze sessie staan we eerst stil bij de sterktes en de uitdagingen van netwerkvorming. Vervolgens gaan we dieper door op één van de centrale uitdagingen: hoe kunnen we de doelgroep zelf en de (jonge) vrijwilligers die vrijetijdsactiviteiten aanbieden, blijven betrekken in deze netwerkvorming? We gaan na hoe je bruggen kan bouwen en we bespreken hoe je ontmoeting en dialoog kan opzetten tussen beide groepen.
Tenslotte bekijken we hoe een lokaal jeugdbeleid en lokaal sociaal beleid de nodige voorwaarden kunnen scheppen om deze acties een duurzaam perspectief te bieden.

Kris De Visscher (Demos vzw)

4. Jeugdwerk vanuit het oogpunt van ouders

Bij het al dan niet participeren aan jeugdwerk spelen de ouders van kinderen en jongeren een cruciale rol. Hoe zij de werking zien, is bepalend voor het deelnemen van het kind of jongere. Wat zorgt er voor dat hun beeld over de werking positief gekleurd wordt, wat zijn afknappers?

Tijdens deze vorming wordt ingezoomd op de kijk van ouders in armoede op het jeugdwerk. Een opgeleide ervaringsdeskundige en een vormingsmedewerker van TAO brengen via dialoog en ontmoeting in beeld hoe oouders in armoede de werking zien en wat op maat werken voor ouders allemaal kan inhouden.

Cynthia Hoste & Kaat Van Wouwe (TAO - armoede)

5. Deontologie in het jeugdwerk

In het jeugdwerk krijgen we heel wat informatie toevertrouwd van onze kinderen en jongeren. Soms ook heel vertrouwelijke informatie, of zaken waar we geen weg mee kunnen. Hoe gaan we daar mee om? Wat doe je als je weet dat iemand thuis veel slaag krijgt? Wat als je weet dat een kind thuis te weinig eten krijgt? We gaan in op deze en andere vrijgen. Welke informatie mogen we delen en welke niet, en met wie? Zijn er zaken die we moeten melden? Is het nodig dat de hele animatorenploeg alles weet van elk kind, of zijn er zaken die we liever tussen het kind en de animator houden? Tijdens deze workshop gaan we aan de slag met heel concrete cases vanuit jouw ervaring.

Hannes Vanhee (Uit De Marge / CMGJ vzw)

6. Pesten: beter voorkomen dan genezen

Hoe werk je aan een groepsklimaat waar pesten minder voorkomt?  Hoe zorg je ervoor dat kinderen weten dat pesten niet ok is? Kan je kinderen betrekken in je antipestbeleid?

Deze en andere vragen komen aan bod in deze interactieve workshop.
De preventiepiramide van De Klerck biedt ons hierin een houvast en zet ons aan het denken over de verschillende niveaus van pestpreventie.

Gedurende de hele workshop richten we ons steeds op de praktijk: wat kan je op jouw werking doen ter preventie van pesten?
Ten slotte halen we ook nog even de reactie op pesten kort aan: wat kan je doen als er dan toch gepest wordt in jouw groep?

Tumult vzw


  • 16u – 16u30: Intenties voor de toekomst
  • 16u30 – 17u30: afsluitende receptie

Praktische info

Kostprijs: €45
(kortingscode verbonden aan VDS-lidmaatschap kan ingezet worden)

Locatie: Provinciehuis Boeverbos, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Brugge (Sint-Andries)

Bereikbaarheid: toon map

Onze partners

Deze studiedag wordt georganiseerd door Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw in samenwerking met Uit De Marge vzw. Het kadert binnen het project ‘toegankelijke speelpleinen’ dat mogelijk is dankzij de steun van Dienst Welzijn – provincie West - Vlaanderen.


Inschrijven?

Inschrijven voor deze studiedag kan hier tot en met 5 oktober 2017.


De folder


Meer lezen?

De VDS verzamelt alle info over toegankelijk speelpleinwerk: 
www.speelplein.net/beterspelen