Kinderen moeten minder vaak verplicht meedoen

Cijfers over speelpleinwerk in Vlaanderen en Brussel  

Speelpleinwerkingen laten kinderen meer keuze dan 5 jaar geleden. Dat blijkt uit een enquête van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) bij 152 speelpleinorganisatoren. Ze hebben vaker de optie om hun speelmenu à la carte samen te stellen. Werkingen bieden activiteiten aan, maar daarnaast is er meer ruimte om spontaan te spelen met materiaal en terrein. Goed nieuws volgens de VDS: “Vakantie voor kinderen is niet anders dan voor volwassenen. Het staat synoniem voor mogen en niet moeten. Het is kiezen waar jij zin in hebt. Keuze én variatie maken dat kinderen een écht vakantiegevoel ervaren! Meer en meer speelpleinorganisatoren hebben die boodschap begrepen.” 

Uit recent onderzoek blijkt dat kinderen op het speelplein, als ze zelf mogen kiezen, de voorkeur geven aan een open benadering van spelen. Kinderen waarderen de combinatie van spontaan (eigen) spel en georganiseerd spel. De meerderheid van de speelpleinwerkingen omschrijft zichzelf als ‘een combinatie tussen open en gesloten aanbod’.

Vandaag kunnen kinderen op 25% van de werkingen op élk moment kiezen tussen spontaan spel en georganiseerd spel. 5 jaar geleden zagen we al dat meer en meer werkingen experimenteerden met een open speelaanbod in de namiddag, maar in de voormiddag nog steeds de klassieke toer op gingen. 1 op 4 kiest nu bewust voor een open speelaanbod gedurende de hele dag. 

Van alle jeugdwerkvormen heeft speelpleinwerk het grootste bereik naar kinderen met een fysieke of mentale beperking. Ook slaagt ze erin de diversiteit van de samenleving het best te weerspiegelen in de werking. Speelpleinwerk omarmt een diverse doelgroep en staat hier meer dan ooit voor open, zoveel is duidelijk.

De voorbije jaren werden tijd en middelen geïnvesteerd om in te zetten op inclusie als kernthema. Onder impuls van provinciale projectmiddelen konden speelpleinorganisatoren rekenen op uitgebreide begeleiding en advies. Dat vertaalt zich vandaag in stijgende cijfers. Een opsteker! 

Organisatoren doen inspanningen om laagdrempelig te zijn, ook op vlak van inschrijvingen. Bij 77% van de speelpleinwerkingen is het niet nodig om vooraf in te schrijven, er is geen lidmaatschap, en kinderen kunnen de ene dag wel en de andere dag niet deelnemen. De toegangsprijzen blijven over het algemeen laag. Een dagje spelen kost gemiddeld €5, wel een verdubbeling tegenover 20 jaar geleden. Het overgrote deel hanteert bovendien sociale tarieven (meerdere kinderen per gezin, vrijetijdspas…).

Opvallend is dat 24,3% van de speelpleinorganisatoren kinderen die niet van de eigen gemeente zijn, meer laten betalen. Een stijging met 13%. De VDS ziet dat gemeenten voorrang geven aan eigen inwoners vooral wanneer het aantal plaatsen beperkt is, maar vindt de maatregel asociaal. Wat met kinderen van gescheiden ouders, kinderen die op de grens wonen, wiens ouders in deze gemeente werken, kinderen die er school lopen…?  

Opvallend, er is een pijnlijk contrast tussen gemeentelijke en particuliere werkingen in financiële middelen. Waar 40% van de particuliere werkingen het met €2.500 tot €7.500 moet stellen, kan datzelfde percentage gemeentelijke initiatieven rekenen op meer dan €37.500 per jaar. Een onderscheid dat gelinkt is aan budgetten is het verschil in statuut van jongeren als animator.   

Jobstudenten of vrijwilligers, de VDS gelooft in de dynamiek van jongeren. Meer dan een financiële waardering, blijft de fysieke en logistieke ondersteuning vanuit lokale besturen cruciaal om de eigen gemeentelijke speelpleinwerking en de particuliere werking te doen en blijven draaien. 

Download het persbericht als pdf