25 jun 2018

Meertalige en anderstalige animatoren

Jongeren die thuis niet Nederlands als eerste taal spreken, ervaren extra uitdagingen om deel te nemen aan het jeugdwerk. Anderzijds bieden ze voor het jeugdwerk een unieke meerwaarde.

We geven je tips mee hoe je de drempels verlaagt voor deze jongeren zodat ook zij het animatorenteam kunnen versterken. Bovenal zijn het animatoren zoals andere animatoren, van wie de talenten gezien, gewaardeerd en benut moeten worden.

 

Filter


Hoe nuttig vind je deze pagina?


Meertaligheid is een meerwaarde, geen probleem

Tips en tricks

Een greep uit de mogelijke drempels en hoe ze zouden kunnen weggewerkt worden.

Toeleiding en intro

Toeleiden

Werk met brugfiguren en partnerorganisaties die dichtbij de doelgroep staan om zo je aanbod kenbaar te maken.

Verwachtingen

Wees heel expliciet over de verwachtingen: lijst alles op en overloop alles samen. Denk hierbij zeker aan ongeschreven regels en afspraken die rap overslagen zouden worden omdat ze beschouwd worden als een kwestie van "aanvoelen" of "gezond verstand".

Traject op maat

Stippel op basis van de stagiair en wat op cursus gezien werd een traject op maat uit. Het heeft geen zin om van iedereen hetzelfde te verwachten. Bepaal hierbij een einddoel, maar ook alle tussenstappen die tot dat einddoel moeten leiden. Expliciteer ook wat de stagiair bij elke stap vanuit de stageplaats mag verwachten qua ondersteuning.

Communicatie

Maak duidelijk via welke kanalen ze je kunnen bereiken. Probeer aanwezig te zijn op de kanalen waar ook zij aanwezig zijn. Denk ook aan een aanspreekpunt buiten de speelplein- en kantooruren. Let er in het geval van bijvoorbeeld een mede-animator op dat de stagiair echt kan rekenen op het kunnen bereiken van die persoon.

Aan de slag

Zet in op visualisatie en structuur

Ontwikkel een bord waarop alle activiteiten door middel van een pictogram worden aangeduid. Geef alle aanwezige animatoren een foto en een pictogram met hun dagtaak. Dit is niet alleen een hulp voor zij die geen of minder goed Nederlands kunnen maar ook voor animatoren met een beperking of nieuwe animatoren die de werking van het speelplein nog aan het ontdekken zijn. 

Hier vind je voorbeelden en tips.

Maak ruimte voor niet-talige activiteiten

Bijvoorbeeld: sportactiviteiten, dansen, zandkastelen bouwen, muurschilderingen maken, gek doen op de trampoline… Voor deze activiteiten is het beheren van de Nederlandse taal niet noodzakelijk aangezien voor deze activiteiten niet gepraat hoeft te worden. 

Zelfredzaamheid

Wees aanvankelijk voorbereid op micro-coaching en -management: help hen met wanneer ze waar moeten zijn en wat moeten doen, met spelvoorbereidigen, met omgang met de kinderen, met teamwork...

Waardeer meertaligheid

Stel je voor, een bord aan de inkom van het speelplein: "Hier spreken we Nederlands". Uitnodigend, als je het Nederlands nog niet zo goed beheerst?

Hier spreken we Nederlands

Stel je nu hetzelfde bord voor, maar met daaronder nog een bordje: "en vandaag ook...". Dan verschijnen alle talen die de animatoren spreken.

En vandaag ook Engels, Frans, Arabisch, Pools en Pasjtoe

Meertaligheid is een troef. Het bevordert communicatie met kinderen en ouders. En het biedt nieuwe speelkansen.

Coaching

Praat

Leg alles stap voor stap uit: hoe, wat, waarom… Leg uit waarom welke regels bestaan en toegepast worden, en pas daarbij de communicatie aan (simpele verwoording, schematisch en duidelijk gebruik van klare taal en pictogrammen). Ga in gesprek met de jongere om eventuele drempels op te sporen en te bekijken waarop je nog kan inzetten. Overloop ook op het einde van de dag wat goed en minder goed ging. Het kan zijn dat een anderstalige animator niet veel praat, maar dat wil niet zeggen dat ze het niet verstaan. Het niet praten van de Nederlandse taal heeft vaak te maken met niet durven i.p.v. niet kunnen.

Zet in op talenten

Zet bij al de animatoren in op hun capaciteiten en niet op gebreken. Ga bij de jongere op zoek naar wat hij/zij/die graag doet. Want iets doen wat je graag doet, geeft je energie. Iets doen wat je niet graag doet, kost energie.

Lees meer over talenten en hoe je die kan inzetten in het eerste deel van DNA 29 Co-animatoren - inzetten op talent op het speelplein

Schat de jongeren niet te laag in

Heb geen te lage verwachtingen van de jongeren. Het is niet omdat een persoon geen tot weinig Nederlands kan, dat hi geen toneeltje mee kan doen, niet kan voetballen of niet kan knutselen. Daag hen net uit: laat hen mee doen met het toneeltje, laat hen het spel uitleggen... 

Contact houden

Probeer naast het gebeuren op de speelpleinwerking ook contact te leggen tijdens de pauzes en na de vergadering. Pols ook eens naar andere interesses en gemeenschappelijkheden. Op deze manier toon je oprechte interesse in de jongeren zowel op als naast het speelplein. 

Houd ook buiten je werking, tijdens het jaar, contact met de jongeren, zodat ze niet van de radar verdwijnen. Doe dit rechtstreeks, of via eventuele brugfiguren of partnerorganisaties.

Het kleine grote drempelboek

Een klein boek met een oplijsting van drempels (NL / FR) (2021) die heel groot kunnen zijn voor anderstalige nieuwkomers op het speelplein. Met tips over cursus volgen en stage lopen op het speelplein.

Ook interessant bij het verwelkomen en begeleiden van eender welke jongere in het jeugdwerk. 


Ook interessant!

Vrije tijd: ook voor jonge nieuwkomers?

Bataljong en het Agentschap Integratie & Inburgering maakten deze publicatie. Je vindt er inspirerende praktijken en aanbevelingen om lokaal jonge nieuwkomers goed te informeren en te oriënteren naar een gepast vrijetijdsaanbod.

Checklist

Het Vlaams Steunpunt voor Vrijwilligerswerk maakte deze checklist 'Vluchtelingen in vrijwilligerswerk'. Meer verdieping vind je in hun digitaal dossier.

Werken met buddy's

Student Sam Heyvaert onderzocht hoe een buddysysteem kan opgestart worden.

De buddy's zijn jongeren, die vanuit eigen vrije tijd mee de jonge anderstalige nieuwkomer betrekken in hun eigen vrije tijd organisatie, zoals het speelplein. De buddy speelt de rol van brugfiguur, zodat de nieuwkomers mee kunnen gaan in het verhaal van georganiseerde vrije tijd.

Dit leidde tot de handleiding NAVIGATE YOU(TH).


samenwerkingsverbanden

Door contacten te leggen met andere organisaties, maak je veel meer kans om onbereikbare jongeren te bereiken via organisaties die ze wel bereiken of er mee in contact staan. Hieronder kunt u van enkele organisaties een korte uitleg lezen. Deze organisaties zijn voorbeelden van organisaties waarmee u mogelijk kunt samenwerken.

OCMW

Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) verzekert een aantal maatschappelijke dienstverleningen en zorgt zo voor het welzijn van iedere burger. Iedereen die op legale wijze in België verblijft, heeft recht op sociale bijstand. 

Erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden, kunnen financiële OCMW-steun krijgen. Dat kan al vanaf de toekenning van hun status, ze moeten niet wachten op de afgifte van hun verblijfskaart. 

Diverse OCMW ’s voorzien ook materiële opvang, via het organiseren van lokale opvanginitiatieven (LOI) voor asielzoekers, gefinancierd door de federale overheid. Hier krijgt de kandidaat-vluchteling de mogelijkheid om tot rust te komen en hulp en begeleiding te krijgen. De vijf taken van een Lokaal Opvanginitiatief zijn: materiële dienstverlening (huisvesting, maaltijdcheques, zakgeld), begeleiding in de asielprocedure, psychologische begeleiding, voorbereiding op een leven na de asielprocedure (vrijwillige terugkeer, volledige integratie) en integratie (taal, onderwijs, openbaar vervoer, huisvuilsortering).

OKAN

Onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers wordt ingericht voor jongeren met een niet-Belgische nationaliteit die nieuw zijn in ons land en het Nederlands onvoldoende beheersen. Via het onthaalonderwijs neemt de school maatregelen om kinderen van vluchtelingen, asielzoekers of andere anderstalige nieuwkomers in te schrijven en hen de gepaste begeleiding aan te bieden, waaronder het aanleren van de Nederlandse taal. Zowel het basis- als het secundair onderwijs kan onthaalonderwijs aanbieden. Door in je eigen buurt te kijken of de scholen over een OKAN-aanbod beschikken, kan je anderstalige kinderen en jongeren bereiken (Vlaanderen, onderwijs).

Filmpje

CAW

Het Centrum Algemeen Welzijnswerk helpt mensen met al hun vragen en problemen die te maken hebben met welzijn. Ze vechten voor een menswaardig leven voor iedereen en komt op voor gelijke kansen. Sommige CAW’s beschikken over een ‘Adviescentrum Migratie’, een eerstelijnsdienst die zich richt naar asielzoekers, vluchtelingen, mensen zonder wettig verblijf, geregulariseerde en genaturaliseerde vreemdelingen, gezinsherenigers of mensen die met de doelgroep in aanraking komen. 

Agentschap Integratie en Inburgering

Het Agentschap Integratie en Inburgering is een overheidsagentschap dat zich inzet voor een samenleving waar iedereen, ongeacht herkomst of achtergrond, gelijke kansen krijgt.  Daarnaast bieden ze ook een inburgeringsprogramma aan, zetten ze in op het leren en oefenen van de Nederlandse taal, voorzien ze onafhankelijke en kwaliteitsvolle juridische dienstverlening m.b.t. het vreemdelingenrecht en internationaal familierecht en beschikken ze over een dienst ‘Sociaal Tolken en Vertalen’.

Andere lokale initiatieven

Op vandaag gebeurt er enorm veel rond de participatie van vluchtelingen. In heel Vlaanderen zijn er lokale vrijwilligers actief om mensen op de vlucht wegwijs te maken, welkom te heten, te ondersteunen… Wanneer je even kijkt in je eigen buurt, worden er hoogstwaarschijnlijk enkele initiatieven, projecten en of activiteiten georganiseerd gericht op vluchtelingen, waar je zeker even contact mee kan opnemen. Via Vluchtelingenwerk Vlaanderen, de sociale kaart en Caritas International kan je lokale vrijwilligersgroepen en organisaties terugvinden

MEERTALIGE KINDEREN

Specifiek rond kinderen die meertalig zijn heeft de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk een aanbod Taalspeler met tips en tricks.

Vluchtelingen op het speelplein

Specifiek rond vluchtelingen op het speelplein, kinderen en jongeren, heeft de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk een aparte webpagina. 


Ga op zoek naar brugfiguren

ZARGHUNA, ANIMATOR OP HET SPEELPLEIN

Het verhaal van Zarghuna. 5 jaar als nieuwkomer in België, twee weken als animator op het speelplein.

Met de steun van de provincie West-Vlaanderen zet de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vanaf maart 2020 in op het begeleiden van anderstalige nieuwkomers richting het speelpleinwerk in West-Vlaanderen. Dit via een traject van animator in het jeugdwerk. Jongeren volgen een cursus, lopen stage op een speelpleinwerking en behalen zo een erkend attest als animator.

Binnen het project organiseert VDS een inclusieve animatorcursus op maat van deze doelgroep, helpen we de deelnemers bij de zoektocht naar een stageplaats én worden die stageplaatsen ondersteund bij de begeleiding van de stagiairs. Naast de stagespeelpleinen komen ook andere West-Vlaamse speelpleinwerkingen in aanmerking voor gratis advies en ondersteuning op het vlak van anderstaligheid op het speelplein.

Inzichten voor het speelpleinwerk en het bredere jeugdwerk werden uiteindelijk verankerd via onder andere een studiedag in maart 2021, een brochure en deze projectfilm. 


Mee op cursus? Dat kan!

Je kan bij de VDS ook mee op cursus zonder het Nederlands volledig te beheersen. Onze instructeurs doen hun best om alles zo duidelijk mogelijk te maken. Je krijgt ook voldoende oefenkansen in een veilige omgeving. We zijn gebaat met een seintje op voorhand. Dan bereiden we ons extra goed voor.

In onze stadcursussen in Gent zetten we al een hele tijd expliciet in op het betrekken van de doelgroep. Sinds 2020 doen we dat ook projectmatig in West-Vlaanderen (regio kust) en regio Aalst. Inzichten verwerken we stapsgewijs in ons reguliere cursusaanbod.


Wetgeving

Wie mag vrijwilligerswerk doen?

Je mag vrijwilligerswerk doen in twee gevallen:

  1. als je een wettig verblijfsdocument hebt
  2. als je recht hebt op opvang

Voor vrijwilligerswerk in ondergeschikt verband (bv als animator op het speeplein) is er nog steeds geen wettelijke basis voor:

  • Vreemdelingen zonder wettig verblijf die geen recht op materiële opvang hebben.
  • Gezinnen met minderjarige kinderen zonder wettig verblijf, ondanks hun recht op materiële opvang (behalve afgewezen asielzoekers met een verlengd recht op opvang). 

Lees meer bij het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk en het Agentschap voor Inburgering en Integratie.

De vrijwilligersvergoeding

Asielzoekers en vluchtelingen mogen vergoedingen volgens de regels van de vrijwilligerswet ontvangen.

Dit heeft geen impact op de dagvergoeding die zij in hun opvangcentrum ontvangen. Mogelijk heeft de asielzoeker in opvang nog geen rekeningnummer, maar dan kan je de vergoeding contant geven. Regel dan een papier zodat je een bewijsstuk kan toevoegen aan je boekhouding of kas. Een vluchteling zal waarschijnlijk wel een rekeningnummer hebben, aangezien ze een rijksregisternummer ontvangen waarmee ze een rekening kunnen openen. 

Kan je een asielzoeker, subsidiair beschermde of erkend vluchteling tewerkstellen?
  • Tijdens de asielprocedure: ja, mits een wachttijd van 4 maanden en met arbeidskaart C
  • Als erkend vluchteling: ja
  • Als subsidiair beschermde: ja

Lees meer over de wetgeving.

Asielzoekers en vluchtelingen mogen vergoedingen volgens de regels van de vrijwilligerswet ontvangen.

Interactief

Het project 'Interactief' van Groep Intro richt zich op jonge anderstalige nieuwkomers. Het laat hen kennis maken met verschillende vrijetijdsinitiatieven.

In dit filmpje leggen de medewerkers en de jongeren uit welke drempels er zijn, hoe ze die aanpakken en wat de meerwaarde is. Buse vertelt hoe ze leidster is geworden bij AKABE.

https://www.groepintro.be

Nog vragen?

Zit je nog met vragen rond dit thema of ben je op zoek naar extra ondersteuning?
Neem contact op met onze medewerker inclusie, .