Speelpleinwerk en opvang werken samen

Het is logisch dat er ook naar het speelpleinwerk gekeken wordt als middel om aan de vraag naar opvang te voldoen. De lage kostprijs en de openheid maken van speelpleinwerk bovendien een gegeerde opvangplek voor ouders. 

Speelpleinwerk kan en wil een opvangfunctie vervullen, maar niet ten koste van wat speelpleinwerk in essentie is: een vrijetijdsaanbod en jeugdwerk (door jongeren, in hoofdzaak vrijwilligers). De VDS is formeel: speelpleinwerk is geen opvang. Speelplein als dusdanig percipiëren zorgt voor foute verwachtingen bij alle betrokken actoren. Speelpleinen hebben het recht om nee te zeggen op momenten dat bv. ouders vragen om een half uur later te sluiten of vroeger te starten.

Speelpleinwerk dient de vraag naar opvang dus niet in haar eentje op te lossen, maar kan wel haar steentje bijdragen. Onder andere door samenwerking met aanbieders van opvang (bv. buitenschoolse kinderopvang, kinderdagopvang, lokale vzw…).


Op onze website en in alle boekjes staat het volgende: ‘Speelplein Boemerang is een gemeentelijk jeugdwerkinitiatief en is in de eerste plaats een leuk vrijetijdsinitiatief voor kinderen.
Gunther Melis, jeugdconsulent gemeente Nijlen

Wat kan een gemeente doen?

Lokale besturen hebben troeven in handen om het recht op opvang mee te realiseren en werk te maken van toegankelijke, sociale, diverse en goed verspreide kwaliteitsopvang. Uitgangspunten bij die samenwerking:

  • Het kind staat centraal, zowel bij het speelpleinwerk als in de kinderopvang. Er is een gemeenschappelijk doel.
  • Speelpleinen dienen hun eigenheid te behouden. Spelen blijft het hoofddoel. Speelplein is jeugdwerk. Leg geen normen uit buitenschoolse kinderopvang of onderwijs op aan de speelse jeugdwerkvorm die het speelpleinwerk is. 
  • Het is de opdracht van het gemeentebestuur, het speelplein zelf en opvangpartners om in hun communicatie aan ouders speelpleinwerk als een vrijetijdsaanbod/jeugdwerk voor te stellen met een opvangfunctie. Nooit als opvang! Creëer geen foute verwachtingen.
  • Speelpleinwerk is een evenwaardige partner in de organisatie van een breder lokaal vrijetijds- en opvangaanbod. Het is een must dat speelpleinen mee aan de tafel zitten. Betrek dus iedereen: animatoren, hoofdanimatoren en speelpleinverantwoordelijken.
  • Waak over de haalbaarheid van openingsuren en ‘opvangtaken’ voor kinderen en animatoren. Het mag in geen geval de speelkwaliteit van de dagdagelijkse werking en het groepsgevoel onder animatoren aantasten. Speelpleinen hebben het recht om nee te zeggen op momenten dat bv. ouders vragen om een half uur later te sluiten… 
  • Niet elke speelpleinwerking moet opvang bieden. Speelpleinwerk is maar één van de partners om het recht op opvang te realiseren.

Om goed te kunnen samenwerken, is een gemeenschappelijke taal noodzakelijk. Praat over hetzelfde, ook al kijk je naar het speelplein vanuit een ander referentiekader. (bv via het speelplein-ABC)

Over speelpleinwerk en opvang

De VDS bundelde alle inhoud over speelpleinwerk en opvang.


Een nieuw decreet

De Vlaamse Regering werkte sinds 2015 aan een decreet 'houdende de organisatie van buitenschoolse opvang en de afstemming tussen buitenschoolse activiteiten'. De grote krachtlijnen uit het decreet zijn:

  • De regie wordt verlegd van het Vlaamse niveau naar het lokaal bestuur. 
  • De afstemming met buitenschoolse activiteiten wordt vorm gegeven in een lokaal samenwerkingsverband.
  • Een kwaliteitslabel voor organisatoren van kleuteropvang voor zij die daarvoor kiezen.
  • De zelfontplooiing en het speelplezier van het kind centraal.
  • Het decreet treedt in werking op 1 januari 2021. Er komen nog uitvoeringsbesluiten, een inspiratiekader ifv kwaliteit en er zijn overgangsmaatregelen.

We zien kansen in:

  • De druk op jongeren en speelpleinwerk verlagen door samen te werken. 
  • Overleg met opvanginitiatieven.
  • Delen van infrastructuur, materiaal, kennis...
  • Gezamenlijke (speel-)visie
  • Duidelijkere communicatie
  • ...

Samenwerken leidt immers tot sterker speelpleinwerk. (zie onze PIT over de gemeenteraadsverkiezingen van 2018).

De VDS maakt deel uit van de Klankbordgroep van de VVSG om er de belangen van het spelende kind en speelpleinwerk te verdedigen.

Het decreet is goedgekeurd. Hier kan u de tekst vinden.

Wil je een laatste stand van zaken van het decreet of wil je advies voor jouw gemeente hoe je het decreet kan omzetten in jouw gemeente, contacteer jouw lokale ondersteuner. We bieden speelpleinwerkingen graag inspiratie aan de hand van onze infofiche.